علی آذری - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی و پژوهشگر دانشده و پژوهشکده مطالعات بین الملل دانشگاه جامع امام حسین (ع)

در عصر حاضر از تروریسم سخن به فراوان گفته می شود و پدیده ای جدیدی محسوب نمی شود و قدمت آن بهتاریخ شکل گیری سیاست و حکومت باز می گردد. اما در چند دهه گذشته و از اواخر قرن بیستم میلادی با توسعهتکنولوژی و ابزارهای ارتباطی، گسترش سلاحهای پیشرفته، سازماندهی پیچیده، استفاده ابزاری قدرت ها و شکلگیری انگیزه های قومی، ملی و ایدئولوژیک؛ روز به روز به قدرت و نقش آفرینی گروه ها و سازمان های, تروریستیافزوده شده است. در قرن ۲۱ گروه های تروریستی افراطی جلوه ای دیگر به این پدیده دادند و ساختار سلسلهمراتبی برای تروریسم شکل دادند. ساختار سلسله مراتبی تروریسم توسط القاعده جهانی شد. ظهور داعش که برخلاف اسلاف خود همچون القاعده، تنها گروهی است که به رغم جنگ های نامتقارن و اندیشه سیال، خواهانقلمروخواهی و دولت بودگی است، به جهانیان ساختار سلسله مراتبی این گروه و تشکیل عناصر اداری، سیاسی ونظامی، مدل جدیدی را از یک سازمان تروریستی نشان داد که خواهان تشکیلات حاکمیتی هستند. اکنون که گروهتروریستی داعش ساختار حاکمیتی خود را از دست داده است به نظر می رسد که اگرچه این اندیشه از بعد مادی وسرزمینی شکست خورده است ولی با تعمیق دوقطبی قومی مذهبی این اندیشه، تغییر ساختار تروریستی از سلسلهمراتبی به سلولی شبکه ای و از نظامی به امنیتی در آن مشهود است. این مقاله به روش توصیف تحلیلی سعی بر آندارد چرخش ساختار تروریست سلسله مراتبی داعش را به تروریسم سلولی شبکه ای نشان دهد.

داعش، تروریسم، سلسله مراتبی، سلولی شبکه ای، تکفیر