علی پرویزی - گروه زیست، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
علی اصغر حاتم نیا - گروه زیست، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
نیر محمدخانی - مرکز آموزش عالی شهید باکری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
حمیدرضا ناجی - گروه علوم جنگل، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

بادام زاگرسی (Amygdalus haussknechtii L.) گیاهی از خانواده گلسرخیان (Rosaceae) است که در مناطق وسیعی از ایران پراکنش دارد. در اکوسیستمهای طبیعی عوامل مختلفی از جمله ارتفاع از سطح دریا بر میزان فتوسنتز گیاهان ناثیر میگذارد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ارتفاع بر روی میزان فتوسنتز و رنگیزه های کلروفیلی در بادام زاگرسی میباشد. اندازه گیری شاخصهای فتوسنتز (فتوسنتز خالص و تعرق) با استفاده از دستگاه قابل حمل فتوسنتز از گونه درختی بادام زاگرسی در سه ارتفاع مختلف از کوه قلاجه در استان ایلام انجام گرفت. همچنین میزان رنگیزه های کلرفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع میزان فتوسنتز خالص و تعرق کاهش یافته است. همچنین میزان رنگیزه های کلرفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل نیز با افزایش ارتفاع کاهش یافته است و همبستگی مثبت معنیداری در سطح احتمال ۱ درصد بین شاخصهای فتوسنتزی (فتوسنتز خالص و تعرق) و رنگیزه های کلرفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل مشاهده گردید. با این حال با افزایش ارتفاع میزان کاروتنوئیدها برخلاف بقیه رنگیزه های فتوسنتزی افزایش یافته است که در واقع نوعی واکنش به تغییرات و تنش محیطی میباشد. بهطورکلی، افزایش ارتفاع باعث تغییرات و تنشهایی در شرایط محیطی گیاه شده از جمله این تغییرات میتوان به کاهش دما و خشک شدن خاک اشاره کرد که سبب کاهش میزان فتوسنتز و نهایتا رشد گیاه شده است.

فتوسنتز خالص، تعرق، کاروتنوئید، تنش