صفورا مجیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی، دانشگاه الزهرا
فخری سادات حسینی - استادیار دانشگاه الزهرا، گروه بیوتکنولوژی

پروتئازها آنزیمهایی هستند که پیوندهای پپتیدی پروتئینها را هیدرولیز میکنند. به دلیل ماهیت بسیار انتخابی و فعالیت زیاد در غلظتهای بسیار پایین اخیرا از پروتئازهای میکروارگانیسم ها به طور گسترده ای در زمینه های صنعتی مختلف (مواد آرایشی، مواد غذایی، دارویی، چرم سازی، شوینده ها، غذای دام و طیور و...) استفاده میکنند. پژوهشگران با مطالعه بر روی منابع مختلف، آنزیم پروتئازی را از گیاه، حیوان و میکروارگانیسم بدست آوردهاند که، دو سوم پروتئازهای تجاری جهان با استفاده از میکروارگانیسم ها تولید میشوند. یکی از روشهای تولید و توسعه آنزیمهای پروتئازی از منابع میکروبی، استفاده از ضایعات میکروبی و جداسازی میکروارگانیسم های درحال رشد روی آنها است. تلاش این پژوهش بر غربالگری و جداسازی باکتریهای پروتئولایتیک از خاک مناطق کشتارگاه بوده است. خاک، منبع ایدهآل بسیاری از میکروارگانیسم های تولیدکننده آنزیم های خارج سلولی است. بنابراین نمونه خاک از منطقه اطراف کشتارگاه واقع در چرمشهر اصفهان جمع آوری شد. باکتریهای خاک به وسیله تکنیک سری رقت جداسازی و از رقت ۱۰−۸ انتخاب شدند، جدایه های انتخابی برای تولید پروتئازخارج سلولی غربالگری شدند. برای تجزیه و تحلیل کیفی (منطقه هیدرولیز) ،تمام جدایه ها در پلیتهای ژلاتین آگار و اسکیم میلک تلقیح و در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد انکوبه شدند. ۲ جدایه D۳) و (G۲ با بزرگترین منطقه شفاف انتخاب شدند. با انجام تکنیک بهینه سازی رشد و رسم نمودار استاندار، بهترین دما و زمان رشد بهترتیب ۳۷ درجه سانتیگراد و ۲۰ ساعت بدست آمد. جدایه ها پس از انجام تست گرم، جهت شناسایی دقیق تر بوسیله ۱۶S-rDNA تبارزایی شدند، جدایه ها از خانواده باسیلوسها بودند. با انجام تکنیکهای تکمیلی ازجمله تستهای بیوشیمیایی و با قرار دادن منابع مختلف پروتئینی ازجمله ضایعات خونی و استخوان، در اختیار جدایه های انتخابی میتوان عملکرد این جدایه ها را ارزیابی کرده و در مقیاسهای صنعتی از آنها استفاده کرد.

میکروارگانیسم، ضایعات، پروتئین، پروتئولایتیکپ