حسن تبیانیان - استادیار، مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور ، سمنان ، ایران
حامد شفیع خراسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

؛«رهبری» موضوعی است که از دیر باز نظر محققان و عموم مردم را به خود جلب کرده است. شاید علت جذابیت گسترده رهبری این باشد که رهبری، فرآیندی بسیار اسرار آمیز است که در زندگی همه افراد وجود دارد. در اکثر موارد، دانشمندان علوم رفتاری کوشیده اند تا بدانند بر اساس چه ویژگی ها، توانایی ها، رفتارها، منابع قدرت یا با تکیه بر چه جنبه هایی از موقعیت، توان رهبر در تاثیر بر پیروان و تحقق اهداف گروهی را می توان تعیین کرد (یوکل، ۲۰۰۳ : ۲). موضوعی که اخیرا توجه اکثر محققان را به خود جلب کرده این است که چه نوع رفتار رهبری در فرآیند تغییر سازمانی مفید و پیروان را در جهت مطلوب هدایت خواهد کرد. مساله مهمی که در این میان باید مورد توجه کافی قرارگیرد، این است که کارکنان زمانی عملکرد فوق العاده ای خواهند داشت که احساس کنند کار متعلق به خود آنهاست و تعلق روانی نسبت به سازمان داشته باشند و یا هویت خود را به سازمان نسبت دهند. ( امیرکبیری و همکاران، ۱۳۸۵ .) تاکنون تحقیقات مختلفی در ارتباط با سبک های رهبری صورت گرفته است که نتایج تحقیقات مختلف حاکی از این است که رهبران تحول گرا در پیروان خود انگیزه فوق العاده ای را ایجاد کرده و موجب بهبود عملکرد آنان می گردند. همچنین این رهبران موجب افزایش اعتماد، تعهد و کارآیی تیمی پیروان خواهند شد (آرنولد و همکاران، ۲۰۰۱ ) و جریان تغییرات سازمانی را هموارخواهند ساخت (ایسنباخ و همکاران، ۱۹۹۹ ) و بعد از انجام دادن تغییرات، رهنمودهای این رهبران در مورد بهبود فعالیت های مدیریتی و اجرایی روشنگر راه خواهد بود (پوندر ، ۲۰۰۶ .) تغییر در شیوه های مدیریت و رهبری سازمان امریست اجتناب ناپذیر، چرا که شیوه های سنتی مدیریت و رهبری در شرایط متحول و پویای امروزی فاقد اثربخشی لازم است (لیتوود ۱۹۹۲ ، وایمن ۱۹۹۹ ، لیونتوز ۱۹۹۲ ) . بنابراین سازمان های امروزی نیاز به رهبرانی دارند که بتوانند به مدد ویژگی های شخصیتی و جاذبه استثنایی ، توان نفوذ بالا و چشم انداز وسیع ، تعهد ، شور و حرارت لازم را در زیردستان برای بکارگیری نهایت استعداد و تلاششان در جهت تحقق اهداف سازمان ایجاد نمایند. این گونه رهبران امروزه رهبران تحول گرا نام گرفته اند (برنز ۱۹۷۸ ، به نقل از بس ۱۹۹۷ ، شرمرهورن ۱۹۹۶ .) شرمرهورن ( ۱۹۹۷ ) نیز اظهار می دارد واژه رهبری تحول گرا رهبرانی را توصیف می نماید که کاریزما (فرهمندی) و ویژگی های مربوط به آن را برای تحریک آمال و آرزوهای زیر دستان و تغییر سیستم های سازمانی در جهت دستیابی به الگوهای عملکرد بالا مورد استفاده قرار می دهند. وی همچنین خاطر نشان می سازد که رهبری تحول گرا، رهبری الهام بخش است که زیر دستان را برای دستیابی به عملکرد فوق العاده تحت تاثیر قرار می دهد.

رهبری تحول گرا ،رهبری و مدیریت، سیر تکاملی نظریه پردازی درباره رهبری ، چالش های رهبری سازمانی ، مولفه های رهبری تحول گرا، رهبری تحولگرا و خلاقیت