فاطمه احمدی - دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
بیتا نصرالهی - دانشگاه علوم تحقیقات

هدف: هدف پژوهش تعیین طرحواره معیارهای سرسختانه/عیب جویی افراطی بر اساس باورهای غیرمنطقی والدین و الگوهای ارتباطی والد-فرزند در دختران نوجوان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم و والدین آن ها در شهر تهران در سال ۱۳۹۵ به تعداد ۴۹۴۲۱ نفر بود. از میان آن ها به روش نمونه برداری در دسترس بر اساس فرمول پیشنهادی ون وورهیس و مورگان (۲۰۰۷) و با در نظر گرفتن احتمال ریزش نمونه ۲۹۰ نفر از دبیرستان دخترانه شهید دستغیب از منطقه سیزده، دبیرستان دخترانه آیین اسلام از منطقه پانزده و هنرستان دخترانه آزادگان از منطقه یک انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه الگوهای ارتباطی والد-فرزند باقری (۱۳۹۲) و نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ ۱۹۸۸ بود که توسط دانش آموزان و پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز (۱۹۶۸) بود که توسط هر دو والد تکمیل شد. پس از حذف ۶۳ پرسشنامه مخدوش و ۸ داده پرت، داده های گرد آوری شده با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیری سلسله مراتبی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که از بین مولفه های الگوی ارتباطی پدر-فرزند متغیرهای رسمیت (۱۷۱/۰ =β)، ارزش مشروط (۱۵۱/۰ =β)، و درهم تنیدگی (۳۱۲/۰ =β)، و از بین مولفه های الگوی ارتباطی مادر-فرزند متغیرهای انعطاف ناپذیری (۱۸۱/۰ =β)، محدودیت (۱۵۵/۰ =β)، و باورهای غیرمنطقی مادر (۱۹۶/۰ =β)، به صورت مثبت طرحواره ناسازگار عیب جویی افراطی/معیارهای سرسختانه را در دختران نوجوان پیش بینی می کند (۰۰۱/۰=P). نتیجه گیری: لازم است که با آموزش والدین و ایجاد شناخت در آن ها در مورد عواملی که طرحواره ناسازگار عیب جویی افراطی/معیارهای سرسختانه را در نوجوانان شکل می­دهند؛ مانع از بروز آسیب هایی ناشی از الگوهای ارتباطی ناسازگار والدین و باورهای غیرمنطقی آن ها در بسیاری از حوزه های زندگی نوجوانان شد.

باور, سرسختانه, طرحواره, عیب جویی, غیرمنطقی, والد-فرزند