زینب ارجایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده روانشناسی و علوم انسانی
رضا کرمی نیا - استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، تهران، ایران،
محسن احمدی طهور سلطانی - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، تهران، ایران،

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی مداخله گروهی بین فردی روان پویشی در مقایسه با هیجان محور بر سبک دلبستگی ناایمن دختران نوجوان بود. روش: روش پژوهش ­آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری و جامعه آماری ۲۷۶۴۱ نوجوان دختر ۱۷-۱۵ ساله در ۸۲ مدرسه متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ بود. به روش نمونه­گیری تصادفی خوشه ای، نواحی ۱ و ۳ آموزش و پرورش انتخاب و از میان دبیرستان­های نواحی مذکور، ۷ دبیرستان به­نام توحید، نجابت، گراشی، الگونه، یاس، الزهرا و سروش انتخاب شد. سپس ۴۵ نوجوان که بر اساس مقیاس سبک های دلبستگی کولینز و رید ۱۹۹۴ دارای بیش ترین نمره در سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی یا دوسوگرا بودند، متمایز شدند و بر اساس ملاک های پژوهش، به تصادف در سه گروه قرار گرفتند. درمان بین فردی روان پویشی گروهی تسکا، میکائیل و هویت (۲۰۰۵) طی ۱۶ جلسه ۹۰ دقیقه ای، و درمان هیجان محور گروهی رابینسون، مککاگ و ویسل (۲۰۱۴) طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای، هفته ای یک بار، در مورد گروه های آزمایشی اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله بر دلبستگی اجتنابی (۸۶/۶۹=F، ۰۰۱/۰=P) و دوسوگرا (۳۱/۵۲=F، ۰۰۱/۰=P) اثر دارند، و تفاوت معنی داری میان اثربخشی آن ها مشاهده نمی شود. این اثربخشی در مرحله پیگیری ۳ ماهه پایدار، اما تاثیر مداخله روان پویشی بر دلبستگی اجتنابی پایدارتر بود. نتیجه گیری: از آن جایی که درمان بین فردی روان پویشی با تاثیر بر الگوهای معیوب ارتباطی و درمان هیجان محور از طریق تنظیم الگوی پردازش هیجانی، عملکرد بین فردی را ارتقاء می دهند، می توان از آن ها به عنوان روش های مداخله ای موثر برای حل مشکلات ناشی از دلبستگی ناایمن در نوجوانان دختر استفاده کرد.

بین فردی, دلبستگی, روان پویشی, نوجوانان دختر, هیجان محور