زینب پاشازاده لاله - گروه آبشناسی و زیست محیطی، علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان، ایران
هادی جعفری - دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود
عبدالرضا واعظی هیر - گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

آجیچای یکی از بزرگترین رودخانه­های دائمی حوضه آبریز دریاچه ارومیه می­باشد. این رودخانه در طول مسیر خود به ویژه در محدوده شهر تبریز تحت تاثیر منابع آلاینده مختلفی قرار گرفته که باعث کاهش کیفیت آن می­شود. در این تحقیق به منظور بررسی کیفی آب این رودخانه با استفاده از شاخص­های مختلف کیفی مصارف ویژه (خاص)، تعداد ۱۶ ایستگاه نمونه­برداری در طول مسیر رودخانه تعیین و طی دو فصل تر (اردیبهشت ­ماه ۹۵) و خشک (شهریور ماه ۹۵) نمونه­برداری انجام شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی شامل اسیدیته (pH)، دما (T)، کدورت (Turbidity)، هدایت الکتریکی (EC)، کل جامدات محلول و معلق (TS)، کل جامدات محلول (TDS)، یون­های اصلی (سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، سولفات، بی­ کربنات) و فرعی (نیترات و فسفات)، پارامترهای اکسیژن محلول (DO)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) و اکسیژن­خواهی بیولوژیک (BOD) و پارامترهای بیولوژیکی شامل کلی­فرم کل (T.C) و کلی­فرم­های مدفوعی (F.C) اندازه­گیری شد. مطابق نتایج به دست آمده مقادیر متوسط برخی از پارامترها از حد مجاز آب آشامیدنی ایران بالاتر می­باشد. ارزیابی کیفی رودخانه آجی­چای با استفاده از شاخص آلودگی رودخانه (RPI)، شاخص اورگان (OWQI)، شاخص سید (Said)، شاخص دینیوس (Dinius) و روش وزن دهی حسابی (شاخص کیفیت آب WQI) نشان­دهنده وضعیت خیلی بد رودخانه در اکثر ایستگاه­ها به­خصوص قسمت­های میانی آن در محدوده شهر تبریز در اثر ورود آلاینده­ها به آن می­باشد. بر اساس نتایج تحقیق شاخص سید، شاخص دینیوس و شاخص وزن­دهی حسابی به­دلیل توانایی در نشان دادن روند تغییرات کیفی، شاخص­های مناسب در ارزیابی کیفی رودخانه آجی­چای جهت مصارف ویژه و بنابراین مدیریت کیفی آن معرفی می­گردند

رودخانه آجی چای, شاخص آلودگی رودخانه, شاخص دینیوس, شاخص سید, وزن دهی حسابی