سروش معمارمنتظرین - دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس
محمود صفارزاده - عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

شبکه حمل و نقل هوایی نقش مهمی در توسعه پایدار جوامع ایفا می نماید. از همین رو افزایش استواری این شبکه از اهمیت بسزایی برخوردار است. اختلالات محتمل در شبکه حمل و نقل هوایی به دو دسته اختلالات تصادفی و حملات خرابکارانه طبقه بندی می شود. احتمال وقوع اختلالات تصادفی در تمام اجزا برابر است. از آنجایی که حملات خرابکارانه از قبل برنامه ریزی شده اند، احتمال وقوع آنها در اجزای کلیدی بالاتر است. بر همین اساس، برای بررسی رفتار شبکه در مواجهه با اختلالات تصادفی، گره ها به صورت تصادفی حذف شده اند. در مورد حملات هدفمند، شاخص های درجه، مرکزیت نزدیکی، مرکزیت میانگی، تعداد مسافر و تعداد پرواز برای گره ها محاسبه شده و گره ها به ترتیب نزولی حذف شده و همزمان میزان اتصال شبکه اندازه گیری شده است. شاخصی که حذف بر اساس آن منتج به افت بیشتری در میزان اتصال شبکه گردد، شاخص مناسبی برای شناسایی اجزای بحرانی است. نتایج نشان می دهد که شبکه فرودگاه های ایران، شبکه ای بی مقیاس است که در مقابل اختلالات تصادفی مقاوم و در برابر حملات خرابکارانه آسیب پذیر است. در مورد حملات خرابکارانه نیز، در حملاتی که کمتر از ۵ درصد فرودگاه ها را هدف قرار می دهد، تعداد مسافر، در مقیاس ۵ تا ۷ درصد، درجه و ۸ تا ۱۲ درصد مرکزیت نزدیکی، شاخص های مناسب تری برای شناسایی اجزای بحرانی هستند.

شبکه فرودگاه ها، استواری شبکه، شبکه های پیچیده