سعید دهقان خاوری - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه میبد، میبد، ایران
مهدی اکابری تفتی - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه میبد، میبد، ایران

مصرف انرژی به عنوان یکی از عوامل تولید در کنار بقیه عوامل قرار می گیرد که بررسی و تعیین وجود رابطه میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی می تواند برای سیاستگذاران حائز اهمیت و مفید باشد تا از نتایج پژوهش ها و تحقیقات به دست آمده بتوانند اولویت های خود را در تعیین عوامل موثر بر رشد اقتصادی یک کشور تعیین نمایند. هچنین در ادبیات اقتصاد کلاسیک افزایش مصرف به معنی افزایش رفاه قلمداد می گردد به نحوی که هر کشوری که سطح بیشتری کالا مصرف می کند به عنوان کشوری با سطح رفاه بیشتر شناخته می شود. این نظریه در اقتصاد معاصر با تردید نگریسته شده که لزوم بررسی بیشتر آن را می طلبد. بر این اساس در تحقیق حاضر با استفاده از آزمون علیت هیسائو و داده های ۱۰۰ کشور طی دوره ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۸ رابطه میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی بررسی گردید. بر اساس نتایج تحقیق نه تنها مصرف انرژی اثرمعنی داری بر رشد اقتصادی ندارد بلکه رشد اقتصادی نیز اثرمعنی داری بر مصرف انرژی ندارد. از این رو از یک طرف جهت رشد اقتصادی عوامل دیگرهمچون رشد نیروی کار، بهره وری و رشد سرمایه باید مورد توجه قرار بگیرد و از طرف دیگر افزایش مصرف انرژی به منظور افزایش رفاه و رشد اقتصادی قابل اثبات نبوده و سیاست مناسبی نمی باشد و از این رو سیاست های صرفه جویی انرژی اثر منفی معناداری بر رشد اقتصادی محسوب نمی شود.

داده های تابلویی، رشد اقتصادی، علیت هیسائو، مصرف انرژی