مهدی اکابری تفتی - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه میبد، میبد، ایران
سعید دهقان خاوری - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه میبد، میبد، ایران

در حال حاضر به واسطه اهمیت الگوهای چندبخشی با الگوهای غیرمتوازن در توسعه اقتصادی جدول داده ستانده به واسطه یکی از ابزارهای شناسایی بخش های پیشرو اهمیت بسیار زیادی پیدا نموده و از اینرو اقتصاددانان با توجه به وجود ادوار تجاری رکود یا تورم به دنبال شناسایی بخش های پیشرو از نظر شدت پیوندهای پسین (تقاضا محور) و پیوندهای پیشین (عرضه محور) می باشند، این رویکرد در شرایط عادی اقتصادی، قابل قبول است ولی از آنجا که دو چالش اساسی اقتصاد ایران ایجاد پویایی و دست یابی به رشد و شکوفایی در شرایط تحریم های اقتصاد و همچنین کنترل آلایندگی های زیست محیطی است، در نظر گرفتن این دو جنبه در شناسایی حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق با استفاده از داده های جدول داده ستانده ۹۹ بخشی سال ۱۳۹۰ کل کشور به شناسایی بخش هیی که از یک طرف قادر است با افزایش تقاضای نهایی بیشترین کاهش واردات و از طرف دیگر کمترین آلایندگی را دارند پرداخته شده است. براساس نتایج تحقیق بخش هایی همچون خدمات واحدهای مسکونی شخصی و بیمه به عنوان پاک ترین و بخش هایی همچون ساخت محصولات دارویی و مواد شیمایی به عنوان مقاوم ترین بخش های اقتصاد ایران شناخته گردید. همچنین با در نظر گرفتن جنبه های مذکور یا یکدیگر بخش های ساخت محصولات دارویی، مواد شیماییی مورد استفاده در داروسازی و محصولات دارویی گیاهی، ساخت وسایل نقلیه موتوری و سایر تجهیزات حمل و نقل و قطعات و وسایل الحاقی آنها و ساخت، تعمیر و نصب محصولات رایانه ای، الکترونیکی و نوری از یک طرف به عنوان بخش مقاوم و همچنین سبز در اقتصاد ایران شناخته می شود. بنابراین سرمایه گذاری در این بخش ها همزمان دست یابی به خودکفایی و حفظ محیط زیست را فراهم می کند.

الگوهای توسعه غیرمتوزان، جدول داده ستانده، بخش های پیشرو، پیونداهی پسین و پیشین، اقتصاد مقاومتی، اقتصاد محیط زیست