وحید حسنوند - کارشناسی ارشد رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
حسن محسنی - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مجتبی همایی - شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب

سازندهای آسماری و جهرم به ترتیب با سن الیگوسن- میوسن پیشین و ائوسن توالی ضخیم آهکی با لایه­های نازک انیدریتی، آهک دولومیتی، دولومیت و با میان لایه­های شیل هستند که در میدان نفتی گل­خاری در غرب گسل قطر- کازرون و زون چین خورده زاگرس و زیر زون فارس ساحلی مورد پژوهش قرار گرفته­اند. انحلال، آشفتگی زیستی، سیمانی شدن، نئومورفیسم، سیلیسی شدن، میکریتی شدن، تراکم و دولومیتی شدن فرایندهای دیاژنزی مشاهده شده در سازندهای آسماری و جهرم می­باشند. مهم­ترین آنها سیمانی شدن، دولومیتی شدن و انحلال است که سیمانی شدن تاثیر منفی بر روی کیفیت مخزنی دارد ولی دولومیتی شدن باعث افزایش تخلخل بین بلوری و انحلال باعث افزایش تخلخل حفره­ای، قالبی و بین دانه­ای شده­اند. مهم­ترین تخلخل­ها شامل بین­دانه­ای، درون دانه­ای، بین بلوری، قالبی، شبکه­ای، حفره­ای و شکستگی است. هر چند تخلخل حفره­ای و بین دانه­ای اهمیت بیشتری نسبت به بقیه دارند. تخلخل حفره­ای در جایگاه نخست قرار دارد و بیشتر در بخش بالایی سازند جهرم و بخش زیرین سازند آسماری مشاهده گردید. میزان تخلخل بین دانه­ای در جایگاه دوم قرار دارد. فرایندهای دیاژنزی سازندهای آسماری و جهرم نشان دهنده تاثیر مجموعه­ای از فرایندهای دیاژنزی هم زمان با رسوب­گذاری در بستر دریا و پس از رسوب­گذاری در طی تدفین کم­عمق و تا عمیق و بالا آمدگی است. به طور کلی تخلخل این میدان،  نشان می­دهد که توان مخزنی متوسط بوده و فرایندهای دیاژنزی در افزایش کیفیت مخزنی تاثیر­گذار بوده­اند.  

تخلخل, دیاژنز, زاگرس, مخزن آسماری- جهرم, میدان نفتی گل خاری