همت الله رورده - دانشگاه مازندران
یدالله یوسفی - دانشگاه مازندران
جمال قاسمی - دانشگاه مازندران

تغییرپذیری بادهای حدی در راستای زمان و مکان بسیار پیچیده است. بادهای حدی می­تواند هم یک پدیده مخرب و هم منبعی برای تولید انرژی باشد. در این بررسی سریع­ترین باد در یک سال به عنوان باد حدی در نظر گرفته شد. دو هدف اصلی در این کار بررسی تغییرپذیری درون سالانه بادهای حدی و شناسایی تفاوت­ها و شباهت­های الگوهای آن با استفاده از تحلیل طیفی و خوشه­بندی فازی در ایران است. برای این هدف از داده­های ۴۰ ایستگاه همدیدی سازمان هواشناسی با دوره زمانی حداقل ۴۸ ساله (از بدو تاسیس تا سال ۲۰۱۴) استفاده شد. نتایج نشان داد میزان درصد تبیین واریانس هارمونیک اول (PVR۱) در بیشتر ایستگاه­های بررسی شده دارای بیشترین میزان بوده است. برای شناخت مناطق دارای الگوهای مشابه تغییرپذیری درون سالانه بادهای حدی ویژگی­های طیف­های اصلی شامل PVR۱ و محتمل­ترین زمان رخداد (T۱) با استفاده از روش خوشه­بندی فازی مورد بررسی قرار گرفت. خوشه­بندی نشان داد تفاوت­های تغییرپذیری بادهای حدی قابل توجه است. گاهی ایستگاه­های قرار گرفته در یک منطقه در خوشه­های متفاوت از هم قرار می­گیرند. نمونه قابل ذکر ایستگاه رامسر است که در خوشه­ای متفاوت با بابلسر و رشت قرار گرفته است. همچنین ایستگاه­های زابل و بوشهر در خوشه­های منفرد قرار گرفته­اند. 

باد حدی, تحلیل طیفی, تغییرپذیری, خوشه بندی فازی