مجید قاسمی سیانی - گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
بهزاد مهرابی - گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
کاظم قلی زاده - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

ناحیه کانی­سازی آهن کبودان با عیار میانگین تقریبا ۴۵ درصد وزنی، در قسمتی از مجموعه واحد آتشفشانی-رسوبی سازند تکنار واقع شده و متشکل از رسوبات دگرگون شده و سنگ­های آتشفشانی و نفوذی اسیدی تا مافیک است. رخنمون­های سنگی محدوده مورد مطالعه شامل سنگ­های دگرگونی سازند تکنار است که مورد نفوذ توده­های آذرین نفوذی با سن نئوپروتروزوئیک پایانی قرار گرفته­اند. سازند تکنار شامل واحدهای میکاشیستی، واحدهای آتشفشانی داسیتی-ریولیتی و مجموعه­ای از توده­های نفوذی گرانیت-گرانودیوریت، متادیاباز تا متاگابرو-دیوریتی است. کانی­سازی هیپوژن به­ صورت لایه­ای، توده­ای و استوک­ورک رخ داده است. توالی پاراژنزی در بخش لایه­ای و توده­ای عبارتند از مگنتیت±هماتیت، پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت و گالن بوده و بخش اعظم کانی­سازی توده­ای را مگنتیت تشکیل داده است. پیریت، کالکوپیریت و به مقدار کمتر مگنتیت مهم­ترین کانی­های بخش استوک­ورکی هستند. کانی­سازی مالاکیت و اکسیدهای آهن ثانویه به همراه سروزیت به صورت پرکننده درزه و شکستگی­ و زون­های سوپرژن تشکیل شده است. زوج عناصر سرب-روی، آنتیموان با آرسنیک، طلا و آهن و روی-منگنز دارای بیشترین ضریب همبستگی و زوج عناصر مس- منگنز، طلا- آهن و عنصر بیسموت با آنتیموان، آهن و نقره، ضریب همبستگی پایینی دارند. آپاتیت در بخش لایه­ای کانسار نیز در مطالعات الکترون مایکروپروب شناسایی شد که دارای ادخال­هایی از کانی­های حاوی عناصر نادر خاکی بود. براساس نتایج شیمی کانه مگنتیت، پاراژنز کانی­ها، دگرسانی، نوع کانی­سازی، پتروگرافی و ژئوشیمی، کانی­سازی در منطقه کبودان می­تواند در رده کانسارهای ماسیوسولفید غنی از مگنتیت قرار گیرد.

آتشفشان زاد, تکنار, ژئوشیمی, کانی سازی, کبودان- بردسکن, مگنتیت