یوسف بهرامی - گروه اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
حسین حسنی - گروه اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
عباس مقصودی - گروه اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

اساسا دلیل تهیه مدل پتانسیل معدنی این است که با شناسایی بهترین نواحی امیدبخش و مناطق اهداف اکتشاف، ناحیه مورد مطالعه محدودتر شده تا با کوچک شدن آن، ریسک عملیات اکتشاف کاهش و با قطعیت بیش­تری بتوان نواحی امیدبخش را برای متمرکز شدن در مراحل تفصیلی انتخاب نمود. بر این اساس، هدف از مطالعه حاضر تلفیق لایه­های شاهد مختلف با استفاده از روش ترکیبی AHP-TOPSIS، به منظور شناسایی نواحی امیدبخش مس در ورقه یکصدهزار ابهر می باشد. بدین منظور، ۷ لایه شاهد اطلاعاتی شامل آنومالی ژئوشیمیایی مس حاصل از تحلیل مولفه اصلی، نقشه فاصله از واحدهای سنگی آذرین نفوذی و واحدهای آتشفشانی، نقشه فاصله از گسل­های منطقه و در نهایت نقشه­های فاصله از دگرسانی­های آرژیلیک، فیلیک و پروپیلیتیک در نظر گرفته شد. جهت آماده­سازی نقشه­های شاهد برای تلفیق، ابتدا مقادیر نقشه­ها با استفاده از تابع لجستیکی به فضای مناسب با دامنه (۱-۰) منتقل و سپس توسط روش فرکتالی عیار- مساحت کلاسه بندی شدند. در گام بعد معیارها و زیرمعیارهای مختلف توسط روش AHP وزن­دهی و در ادامه توسط روش TOPSIS تلفیق شدند. نقشه­ پتانسیل نهایی توسط نمودارPrediction-Area (P-A)  مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. بر طبق این نمودار، نقطه تلاقی منحنی­های نرخ پیش­بینی و مساحت اشغال­شده مربوطه، مقدار ۷۸ را نشان داد که توان بالای مدل مذکور را در معرفی نواحی امیدبخش مس ثابت می­کند. در مدل پتانسیل معدنی مس ایجادشده، عمده نواحی پرپتانسیل مس در نیمه شمالی ورقه و در زیرزون طارم معرفی شده است که به خوبی با محل کانسارهای قدیمی مس نظیر خلیفه­لو، چرگر، الوند، حصار و دوه یاتاقی منطبق می­باشد.

ابهر, عیار- مساحت, مدل سازی پتانسیل معدنی, نمودار P-A, AHP-TOPSIS