عاطفه رضایی - دانشگاه شهیدبهشتی موسسه آموزش عالی امام جواد یزد
محسن دهقانی - دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
محمود حیدری - دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی

پرخاشگری در میان کودکان و نوجوانان یکی از مشکلات رایج سلامت ذهنی است که مستلزم مداخلات اساسی است. درمیان طبقه­بندی­های متعدد، برخی از مطالعات با توجه به کارکردهای مختلف این مولفه میان دو گونه پرخاشگری کنشی و واکنشی تمایز قائل شده و پیشایندها و نتایج متفاوتی را برای هر کدام شناسایی کردند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش سبک­های فرزندپروری ادراک شده در نوجوانان در پیش­بینی این دو شکل از پرخاشگری است. در این راستا ۱۳۸ دختر و پسر نوجوان به روش در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج رگرسیون نشان داد که ادراک از سبک فرزندپروری مقتدر بروز کمتر پرخاشگری واکنشی را به طور معناداری در پسران پیش­بینی می­کند. با این­حال در دختران سبک فرزندپروری مستبد به طور معناداری نقش پیش­بینی­کننده­ای برای پرخاشگری واکنشی نشان داد. هم­چنین سبک فرزندپروری سهل­انگار توانست به طور معناداری واریانس پرخاشگری کنشی را تنها در میان افرادی که نمرات بالایی از پرخاشگری به دست آوردند، تبیین نماید. نتایج پژوهش حاضر موید تفکیک بیان شده در پرخاشگری با توجه به تمایز بسترهای خانوادگی است. لزوم مطالعات بیشتر در راستای شناسایی علل و مبانی خاص هر گونه و کنش عوامل فردی و محیطی در بروز پرخاشگری جهت علت­شناسی نظام­مند این پدیده و طراحی مداخلات ضروری برای درمان و پیشگیری مورد بررسی قرار گرفت.

پرخاشگری کنشی, پرخاشگری واکنشی, سبک فرزندپروری ادراک شده