علی دوستی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
سهراب ویسه - عضو هیئت علمی و مدیر بخش مصالح و فرآورده های راه و ساختمان مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی

از آنجایی که سنگدانه ها بین ۶۰ تا ۷۵ درصد از حجم بتن را تشکیل می دهند، تاثیر زیادی بر خواص فیزیکی و شیمیایی بتن دارند. سنگدانه ها، نهتنها می توانند مقاومت بتن ساخته شده را تحت تاثیر قرار دهند بلکه خواص آنها به میزان زیادی بر دوام و رفتار سازهای بتن تاثیرگذار است. درحقیقت، سنگدانه ها، کاملا خنثی نیستند و خواص فیزیکی و شیمیایی آنها بر عملکرد بتن، موثر است . یکی از مشکلات مهم سنگدانه های برخی نقاطکشور، احتمال واکنش زایی قلیایی سیلیسی بین سیلیس سنگدانه ها و قلیایی های موجود سیمان در آب حفره ای بتن در طول زمان است. به دلیل استفادهاین سنگدانه ها در ساخت و سازهای مختلف به ویژه سازه های هیدرولیکی و اهمیت زیاد عدم بروز واکنش قلیایی سیلیسی بین سنگدانه و سیمان،ارزیابی دقیق این مصالح از نظر واکنش زایی با قلیایی های سیمان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.در مطالعه حاضر نظر به اهمیت پتانسیل واکنش زایی سنگدانه ها، به مطالعه و ارزیابی پتانسیل سنگدانه های تعدادی از معادن استان زنجان پرداخته شدهاست. در این مطالعه جهت ارزیابی پتانسیل واکنش زایی مصالح از آزمون های تسریع شده منشور ملات مطابق استاندارد ASTM C۱۲۶۰ و در نهایتآزمون دراز مدت منشور بتنی مطابق استاندارد ASTM C۱۲۹۳ استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه مشاهده گردید که پتانسیلواکنش زایی در برخی از معادن سطح استان وجود دارد و می بایست جهت استفاده از این سنگدانه ها در سازه های بتنی در تماس با رطوبت از اقداماتپیشگیرانه همچون استفاده از سیمانه ای کم قلیا یا پوزولان با مقدار مشخص و بهینه استفاده نمود.

واکنش قلیایی سیلیسی، بتن، سیمان، پوزولان