کریم سلیمانی - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فاطمه روحانی قادیکلایی - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، آموزش عالی آبان هراز-آمل
مرتضی شعبانی - استادیار مرکز سنجش از دور و GIS، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محسن روحانی قادیکلایی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی

افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی و به تبع آن کاهش مناطق جنگلی سبب افزایش میزان دمای سطح زمین در مناطق شهری شده که در نتیجه جزیره حرارتی شهری ایجاد می گردد. جزایر گرمایی شهر، یکی از عواملی است که هم زمان با توسعه شهر اهمیت پیدا کرده و امروزه می توان با استفاده از تصاویر ماهواره ای به محاسبه و ارزیابی آن پرداخت. اهداف این پژوهش شامل ارزیابی نقطه ای تغییرات دما، ارتباط کاربری اراضی، پوشش گیاهی، ترافیک و تیپ های خاک با دمای سطح زمین در شهر ساری و روند تغییرات مکانی آن در طی دو بازه ۱۹۸۸ و ۲۰۱۸ می باشد. به این منظور از تصاویر سنجنده TIRS و TM لندست ۵ و ۸ در بازه زمانی ۳۰ ساله (۱۹۸۸_۲۰۱۸) جهت بررسی تغییرات جزیره حرارتی و محاسبه دمای سطح زمین، باالگوریتم تک کاناله استفاده گردید. نتایج نشان داد که در طی دوره ۳۰ ساله با کاهش ۳/۲۳۵ هکتاری از فضای سبز و افزایش ۳۴ درصدی سطح اشغال اراضی شهر ساری وسعت جزایر حرارتی به میزان ۸۳/۲۱ % افزایش یافت. همچنین با توجه به مقدار P-value کمتر از ۰۵/۰ نشان دادکه رابطه معنی داری بین شاخص پوشش گیاهی و سطح اشغال شهر با دمای سطح زمین وجود دارد و می توان استدلال کرد که تغییرات کاربری اراضی، پوشش گیاهی و ترافیک که ناشی از افزایش جمعیت و تغییر کاربری اراضی است، از عوامل اصلی افزایش تغییرات مکانی در جزایر حرارتی شهر ساری می باشند.

جزیره حرارتی شهر, سنجش ازدور, الگوریتم تک کاناله