همایون نورائی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
مطهر شامحمدی - کارشناس شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان

با افزایش روند شهرنشینی، افزایش تراکم راه حلی اجتناب ناپذیر برای اسکان جمعیت و همچنین جلوگیری از گسترش افقی شهر است؛ اما چگونگی این افزایش و ارتباط آن با کیفیت زندگی ساکنان موضوعی بحث برانگیز است. هدف از این مقاله پرداختن به یکی از مقوله های تاثیر متقابل تراکم و کیفیت زندگی از طریق واکاوی رابطه تراکم واحد مسکونی (تعداد واحد مسکونی در یک مجتمع مسکونی) با کیفیت محیط داخلی مجتمع های مسکونی است و بدین منظور شهرک سپاهان شهر در اصفهان نمونه موردی این پژوهش انتخاب گردید. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا مجتمع های مسکونی شهرک یادشده به ۸ دسته تراکمی تقسیم و سپس داده های مورد نیاز، به منظور بررسی سنجه ها در شهرک سپاهان شهر، به روش اسنادی و میدانی (از نوع مشاهده، پرسش نامه) جمع آوری شدند؛ بدین صورت که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده با روش تخصیص مساوی، با تعداد ۱۳۶ پلاک در سپاهان شهر پرسش شد. ضمن اینکه، ابتدا پارامتریک بودن داده ها از طریق آزمون کولموگرف  اسمیرنف بررسی گردید و سپس از طریق آزمون کروسکال والیس و در پی آن آزمون یو من  ویتنی معناداری تفاوت دسته های تراکمی ساختمانی با یکدیگر بر حسب تاثیر سنجه های کیفیت محیط مسکونی بررسی و تحلیل شد. نتایج حاصله نشان داد که ارتباط سهمی واری بین تراکم تعداد واحدهای مسکونی و کیفیت محیط داخلی در مجتمع های مسکونی برقرار است و الگوهای کم تراکم و یا پرتراکم کیفیت داخلی بالاتر و درنتیجه مطلوب تری نسبت به الگوی تراکمی متوسط در مجتمع ها دارند و پیشنهاد می شود که، با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی ساکنان سپاهان شهر به طور خاص و شهرهای مشابه به صورت عام برای داشتن مجتمع هایی با کیفیت بالاتر محیط داخلی، از الگوهای کم یا پرتراکم با رعایت معیارهای مرتبط با کیفیت محیط داخلی استفاده شود.

تراکم واحد مسکونی, کیفیت محیط داخلی, مجتمع های مسکونی, شهرک سپاهان شهر اصفهان