علیرضا حاجی حسینی

اهمیت و نقش اساسی محیط زیست در زندگی و تکامل انسان انکار ناپذیراست. حال آن که جنگ به عنوان یکی از فعالیت های مخرب انسانی باعث تخریب محیط زیست شده و در واقع این مهم ترین رکن بقای انسان کمترین اهمیت را در حقوق بین الملل جنگ به خود اختصاص داده است. مخاصمات مسلحانه به هر عنوان و در هر کجای این کره خاکی که روی دهد، پیامدهای گوناگونی درپی دارد که یکی از عمده ترین آنها، تخریب و ایراد صدمه به محیط زیست است که در راستای صیانت از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه بین المللی، قواعدی برای حمایت از محیط زیست در حوزه های مختلف حقوق بین الملل تدوین شده و اصول و قواعد مسوولیت بین المللی دولتها ناشی از تخریب محیط زیست در مخاصمات و الزام آنها به جبران خسارات وارده تبیین شده است. این حوزه ها در حال حاضر به طور کلی تابع قواعد کلی مسوولیت بین المللی در حقوق بین الملل عمومی هستند که با توجه به پیشرفت چشمگیر حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق بین الملل کیفری در دهه های اخیر تدوین قواعد مسوولیت بین المللی خاص در جهت حفاظت از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه بین المللی الزم و ضروری است.همان طور که می دانیم تکنیک های به کار گرفته شده در جنگ می تواندتاثیرات محیط زیستی مخرب فراوانی از خود بر جای گذارد ، از این روحفاظت از محیط زیست در زمان جنگ به عنوان بخشی از حقوق بین الملل جنگ درآمده ،هرچند هنوز هم به از منظر حفاظت محیط زیست این قواعد جامع و دقیق نیست ولی نشان دهنده ی ارتقا جایگاه محیط زیست در حقوق بین الملل جنگ می باشد .هدف این مقاله بررسی با تحلیل قواعد حاکم بر حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق بین الملل کیفری، حدود و آثار مسوولیت دولتها ناشی از نقض مذکور بررسی شود و شناسایی چالش ها و پیچیدگی های مرتبط با تعیین مسوولیت بین المللی دولتها در این رابطه می باشد .

حقوق محیط زیست ،حقوق بین الملل جنگ ، کنوانسیون ، حفاظت حقوقی محیط زیست