الهه واثقی خوندابی - دانشگاه ولیعصر(عج)رفسنجان
پژمان خدایگان - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
فرید بیکی فیروزجاهی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی-تهران

به منظور بررسی عوامل باکتریایی ایجادکننده ی بیماری کله برگی کیوی در ایران نمونه برداری گسترده ای در دو سال متوالی از مناطق کیوی خیز استان های شمالی کشور انجام شد. از برگ درختان آلوده با علائم مختلف لکه زاویه ای قهوه ای رنگ، لکه ی سفید با حاشیه ی قهوه ای، لکه نارنجی رنگ و لکه ی آبسوخته با هاله ی زرد رنگ در اطراف آن، بیش از ۴۰۰ جدایه باکتریایی جدا و خالص سازی گردید. پس از انجام آزمون بیماری زایی به روش های مختلف، ۱۳۰ جدایه به عنوان بیمارگر شناسایی شد. سپس از میان آن ها، بیست و پنج جدایه مشکوک به جنس Pseudomonas بر اساس ویژگی های مورفولوژیکی نظیر رنگ و شکل کلنی انتخاب شده و مورد بررسی های فنوتیپی و مولکولی قرارگرفت. تمامی جدایه ها در آزمون القای واکنش فوق حساسیت در توتون و شمعدانی نتایج مثبت ولی در سایر آزمون های فنوتیپی و بیوشیمیایی نتایجی متفاوت نشان دادند. این نتایج نشان داد، نیمی از جدایه های مورد بررسی، بیشترین شباهت را به گونه ی P. syringae دارند. همچنین استفاده از دو جفت آغازگر اختصاصی طراحی شده بر اساس توالی rRNA (ITS) ۱۶S–۲۳S به نام PsaF۱⁄R۲ و PsaF۳⁄R۴، نشان داد که جدایه های ۲۰،۸۶،۱۰۱،۱۳۸،۱۳۲،۱۱۷،۱۹۴ و ۲۳۰ به پاتووار P. syringae pv. actinidiae تعلق دارند. بررسی ترادف توالی ژن rpoD در ۱۷ جدایه ی دیگر و عدم شباهت آن با هیچ کدام از توالی های ژن rpoD، متعلق به گونه های موجود از جنس سودوموناس در بانک ژن نشان داد که احتمالا این جدایه ها گونه های ناشناخته ای از این جنس بوده که تعیین جایگاه دقیق تاکسونومیکی آن ها مستلزم بررسی های بیشتر می باشد.

کیوی, لکه برگی باکتریایی, سودوموناس, ایران