کبری راستگو - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی مشهد
سارا طائریان - دانشجوی کارشناسی ارشد تفسیر، دانشکده علوم قرآنی مشهد

انفاق» یکی از مفاهیم مهم و تعیین کننده در جهان بینی قرآن کریم است که خداوند، مومنان را به تحصیل ملکه آن مکلف می دارد. با عنایت به نقش موثر این مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی بشری تبیین مولفه های این واژه در قرآن امری ضروری می نماید. بدین تصور پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نظریه تحلیل مولفهای و تامل در همنشین های واژه انفاق، تحلیلی روشمند از این مفهوم به دست دهد. داده های قرآنی بیانگر آن است که تعابیری همچون فی سبیل الله»، «طیبات»، «لم یسرفوا ولم یقتروا»، «فی هذه الحیاه الدنیا»، «المن والاذی»، «رثاء الناس» و غیره از جمله مفاهیم همنشینی به شمار می آیند که در ارزش گذاری انفاق تاثیر بسزایی دارند. نیز تعابیر الوالدین»«الاقربین » «الیتامی»، «الماکین»، «ابن السبیل » «اولات حمل » «الفقر اء» و«الذین احصروا فی سبیل الله» به عنوان هم نشین های اثرپذیر بر مصارف انفاق دلالت دارند. همچنین پاره ای از مفاهیم همنشین همچون «عقبی الدار»، «عسر بعد یسر»، «عذاب الیم» و «یستبدل قوما» به واکنش های متناسب با صدور و یا عدم صدور انفاق اشاره می کند.

معناشناسی، تحلیل مولفه ای، انفاق، قرآن