مژده سادات خیاط مقدم - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه صنعتی شاهرود
احمد غلامی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود
امیرحسین شیرانی راد - استاد موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
مهدی برادران فیروزآبادی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود
حمید عباس دخت - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که رشد و تولید محصولات زراعی را محدود می‎کند. استفاده از مواد مغذی مانند سیلیکات پتاسیم می‎تواند در افزایش تولید و کیفیت آن به منظور دستیابی به عملکرد دانه، روغن و همچنین کاهش اثر نامطلوب تنش خشکی بر کلزا نقش مهمی داشته باشد. به منظور بررسی اثرات خشکی آخر فصل و محلول‎پاشی سیلیکات پتاسیم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپهای بهاره کلزا و انتخاب ژنوتیپ‎هایی که عملکرد بیشتری در این شرایط دارند، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (۹۶-۹۵ و ۹۷-۹۶) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در آن آزمایش عامل آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد و عامل محلولپاشی در دو سطح (محلولپاشی با چهار گرم در لیتر سیلیکات‎پتاسیم و عدم محلولپاشی) به صورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و ژنوتیپ‎های بهاره کلزا شامل؛ DALGAN، RGS۰۰۳، RGS×OKAPI، RGS×SLM و OG×AL در کرتهای فرعی قرارگرفتند. اثر متقابل سهگانه آبیاری، محلولپاشی سیلیکات پتاسیم و ژنوتیپ نیز بر صفات تعداد خورجین در بوته، طول خورجین و درصدروغن در سطح پنج درصد و بر صفات تعداد شاخه در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکردبیولوژیکی و عملکردروغن در سطح یک درصد معنیدار بود. طبق نتایج بدست آمده، کاربرد سیلیکات‎پتاسیم (چهار گرم در لیتر) و آبیاری معمولی، بیشترین میزان عملکرد دانه (۵۶۲۰ کیلوگرم در هکتار)، عملکردبیولوژیکی (۱۹۷۸۷ کیلوگرم در هکتار) و عملکردروغن (۲۵۲۰.۷ کیلوگرم در هکتار) به ژنوتیپ OG×AL تعلق داشت. همچنین در صورت کاربرد سیلیکات پتاسیم(چهار گرم در لیتر) و تنش خشکی آخر فصل، ژنوتیپهای RGS×SLM و DALGAN به ترتیب با ۴۱۲۴ و ۴۰۱۷ کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرددانه را داشتند. واژه های کلیدی: سیلیکون، گیاهان روغنی، آبیاری، عملکرددانه، عملکردروغن

آبیاری, سیلیکون, عملکرد دانه, عملکرد روغن, گیاهان روغنی