سید شهریار جاسمی - Assistant Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
سارا سنجانی - Assistant Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Karaj, Iran
فریبا نقی پور - Assistant Prof., Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Karaj, Iran
گودرز نجفیان - Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Karaj, Iran

بهینه کردن کیفیت تولید و مصرف گندم نان بدلیل اهمیت اقتصادی این محصول ضروری است. سالانه ارقام زیادی از گندم نان در مزارع کشور کشت می­شود که آمار و اطلاعات دقیقی درباره کیفیت دانه تولیدی آن­ها وجود ندارد. در این تحقیق برخی از ویژگی­های مهم کیفی و نانوایی شامل میزان پروتئین، گلوتن مرطوب، عدد زلنی، سختی دانه و ارتفاع رسوب ۹۲۳۲ نمونه دانه ارقام تجاری و لاین­های در دست نام­گذاری گندم های آبی و دیم از مزارع کشاورزان طی سالهای زراعی ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از نتایج آزمایشگاهی دانه ارقام و لاین­ها و همچنین اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت ارقام و  لاین­های در دست نام­گذاری گندم در طبقه گواهی شده هر استان، میانگین وزنی ویژگی­های کیفی دانه مزارع کشاورزان هر استان در سال­های اجرای آزمایش بدست آمد. نتایج نشان داد که از نظر پروتئین دانه استان کرمان با ۲/۱۲ درصد، از نظر حجم رسوب زلنی دانه استان­های ایلام و خوزستان با ۲/۲۹ میلی­لیتر، از نظر شاخص سختی دانه استان کرمان با ۹/۵۱ ، از نظر گلوتن مرطوب دانه استان گلستان با ۳۳ درصد، از نظر ارتفاع رسوب دانه (SDS) استان کرمان با ۳/۶۱ میلی متر، دارای بالاترین رتبه در میان گندم­های مزارع کشاورزان استان­های کشور بودند. نتایج این تحقیق سیاستگزاران بخش کشاورزی و صنعت تغذیه کشور را قادر خواهد ساخت تا با آگاهی از ویژگی­های کیفی دانه گندم تولید شده در استان­های مختلف کشور، در انتخاب رقم مناسب برای صنایع مختلف غذایی اقدام نمایند.

Bread wheat, Hardness index, Protein content, SDS, Wet gluten and Zeleny, ارتفاع رسوب, پروتئین, زلنی, شاخص سختی, گلوتن مرطوب و گندم نان