بهروز یاراحمدی - Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO
محسن محمدی ساعی - Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO
علیرضا چگنی - Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO
رضا پهلوانی - Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO

         به منظور بررسی وضعیت مدیریت و کارایی واحدهای پرورش گاو شیری و تابع تولید شیر مربوط به این واحدها، این مطالعه در سال ۱۳۹۶ در ۱۲۱ واحد پرورش گاو شیری در استان لرستان انجام شد. روش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و پرسشنامه بود. داده های مربوط به توابع تولید به وسیله توابع کاب داگلاس به­ روش حداقل مربعات معمولی تخمین زده شد. همچنین کارایی فنی به وسیله روش تابع تولید مرزی برآورد شد. از نظر هزینه های گاوداری، هزینه خوراک ۶۵/۵ درصد، هزینه کارگری ۱۶/۱ درصد، بهداشت و درمان و تلقیح ۹/۳ درصد و ۹/۱ درصد سایر هزینه های گاوداری (شامل هزینه تلفات، جایگاه و نگهداری گاوهای خشک) را به­ خود اختصاص داد. میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی به ­ترتیب ۶۴/۳، ۵۲/۴ و ۴۴/۳ درصد بوده که نشان ­دهنده پتانسیل قابل ملاحظه واحدها در افزایش بازدهی آن ها است. بر اساس این نتایج دامداری­ها از لحاظ کارایی اقتصادی برخلاف کارایی فنی و مشابه با کارایی تخصیصی در وضعیت مطلوبی قرار نداشتند. نتایج نشان داد واحدهای پرورش گاو شیری در استان لرستان ۵۵/۷ درصد از لحاظ اقتصادی کارا نبوده و در حداقل نمودن هزینه­ی ممکن نهاده ها به صورت بهینه و کارا ناموفق بودند. نتایج تابع تولید شیر نشان داد مقدار مصرف سالانه یونجه، سیلاژ ذرت، کنسانتره و تعداد تلقیح مصنوعی تاثیر مثبت و کاملا معنی دار (۰/۰۱p<) و همچنین تعداد کارگر، هزینه بهداشت و درمان دام ها و مقدار مصرف سوخت و برق روی میزان تولید شیر تاثیر مثبت و معنی دار داشتند (۰/۰۵p<). نتایج نشان داد که اهمیت افزایش هر واحد از نهاده مقدار مصرف کنسانتره (۰/۳۵۲) در افزایش مقدار تولید شیر بیش از سایر نهاده ها بود. در مجموع اکثر گاوداری های استان به دلیل عدم رعایت اصول اقتصادی در مدیریت نهاده­ها از کارایی تخصیصی و اقتصادی کمی برخوردار بودند. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده، اجرای نرخ تضمینی شیرو حفظ ثبات نسبی قیمت های علوفه و کنسانتره در افزایش در واحدهای تولید شیر در استان لرستان ضرورت دارد.  

Dairy farms, Efficiency, Lorestan province, Milk production function, استان لرستان, تابع تولید, کارایی, واحدهای پرورش گاو شیری