فریبا عباسی - Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
محمدرضا سمایی - Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
ماهرخ جلیلی - Environmental Science and Technology Research Center, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
حسین خدادادی - Department of Parasitology and Medical Mycology, School of Medicine, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
علی کریمی - Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر تغییر فصل بر روی تراکم و تنوع گونه ­های هوابرد قارچی از فرایند کمپوست ­سازی است. روش بررسی: نمونه­ ها براساس روش ۰۸۰۰  NIOSHدر ارتفاع m ۱/۵ از سطح زمین طی فرایند تفکیک پسماند، همزدن ویندرو و سرند کمپوست رسیده گرفته شد. نمونه ­های هوا در دو فصل تابستان (۱۰۸ نمونه) و زمستان (۱۰۸ نمونه) در کارخانه کمپوست­ سازی در شیراز برداشته شد. محیط کشت شامل سابورود دکستروز آگار (Sabaroud Dextrose Agar) بوده که پس از نمونه ­برداری در دمای °C ۳۷-۴۵ انکوبه گردید. نتایج توسط آزمون t-test در MATLAB نسخه ۲۰۱۸ آنالیز شدند. یافته ­ها: طی تفکیک پسماند و سرند توده کمپوست رسیده، تنوع قارچی در تابستان بیشتر از زمستان بود (۰/۰۵p<). گونه غالب به ترتیب آسپرژیلوس فلاووس (CFU/m۳ ۴۴۴۹/۸) (۰/۰۵p<) و گونه ­های پسیلیومایسس (CFU/m۳ ۱۸۵۰/۹) (۰/۰۵p<) بودند. در حالی که تنوع گونه­ های قارچی در زمان به همزدن توده ویندرو در زمستان بیشتر از تابستان (۰/۰۵p<) و گونه غالب، مخمر(CFU/m۳ ۴۲۰/۶) بود. در تمام مراحل کمپوست­ سازی تنوع گونه­ های قارچی ترموفیل در تابستان بیشتر از زمستان بوده و ارتباط مستقیم و مثبتی با دما و رطوبت داشته است. به طوری که در زمستان، تنها گونه آسپرژیلوس فومیگاتوس در طی به همزدن توده ­های ویندرو شناسایی شد (CFU/m۳ ۴۳۳/۴۶). نتیجه ­گیری: از آنجائی که تراکم و تنوع قارچ ­های مزوفیل در تابستان بیشتر از زمستان بوده و در تمام مراحل کمپوست ­سازی غلظت گونه­ آسپرژیلوس از محدوده مجاز و رهنمودهای EPA, ACGIH, NIOSH و EU بالاتر بوده، تمهیدات لازم فردی و اقدامات مربوط به حذف اسپورهای قارچی از هر دو محیط ضروری است.

Mesophilic fungi, Thermophilic fungi, Compost, Seasonal variation, قارچ های مزوفیل, قارچ های ترموفیل, کمپوست, تغییرات فصلی