فرشته مرادی نهاوندی - کارشناسی ارشد، دانشگاه ازاد خرم آباد،
قدرت شاهکرمی - استادیار، دانشگاه ازاد خرم اباد،

به منظور بررسی اثر سطوح کاربرد ماده سوپرجاذب و کود زیستی ازتوباکتر بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم هاشم در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۲-۹۳ در منطقه الشتر اجرا شد. سوپرجاذب در چهار سطح شامل ۰ ، ۶، ۸ و ۱۲ کیلوگرم در هکتاروکود زیستی ازتوباکتر در دو سطح شامل عدم تلقیح ازتوباکتر و تلقیح ازتوباکتر سطوح فاکتورها را تشکیل دادند. عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که اثر متقابل سوپرجاذب و کود زیستی ازتوباکتر بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی داری بود. بالاترین میزان عملکرد دانه استفاده از سوپرجاذب به میزان ۸ کیلوگرم در هکتار و تلقیح ازتوباکتر به ترتیب با میانگین ۵۱۳۱ کیلوگرم در هکتار و ۸۶۲۴ کیلوگرم در هکتار و پایین ترین عملکرد دانه استفاده از سوپرجاذب ۶ کیلوگرم در هکتار و عدم تلقیح ازتوباکتر با میانگین ۷۲۹/۳ کیلوگرم در هکتار و ۳۰۳۹ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. نتایج آزمایش نشان داد تاثیر سوپرجاذب توام با تلقیح ازتوباکتر بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و شاخص برداشت از لحاظ آماری معنی دار گردید. با توجه به معنی دار بودن سطوح سوپرجاذب و کود زیستی ازتوباکتر در نتیجه استفاده از کود زیستی حاوی باکتری ازتوباکتر همراه با سوپرجاذب می تواند به بهبود رشد و عملکرد نخود کمک کند.

نخود، رقم هاشم، سوپرجاذب، کود زیستی، ازتوباکتر