امین کرباسی اهوازی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
تقی عبادی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

آب زیرزمینی منبع اصلی آب آشامیدنی بسیاری از کشورها است. از اینرو آلودگی آنها به وسیله ی آلاینده های معدنی و آلی یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی است و تصفیه ی این منبع جزء اولویتهای اصلی هر کشوری است. در سالیان گذشته روش مرسوم برای تصفیه ی آب زیرزمینی، پمپاژ و تصفیه بود، اما به علت ناسازگاری با مفاهیم پایداری، روشهای جایگزین پیشنهاد شدند. مانع واکنش دهنده نفوذپذیر (PRB) یکی از این روشهاست که با توجه به مطالعات آزمایشگاهی و میدانی بسیار امیدوار کننده ظاهر شده است . PRB به عنوان روشی سبز و سازگار با محیط زیست شناخته میشود. از اینرو به آن روش منفعل گفته میشود . با این حال این روش در کشورهای در حال توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. مکانیسمهای حذف آلاینده ها در PRB، تجزیه، ترسیب و جذب میباشد. فرآیند تصفیه در این فناوری در بسترهای واکنش دهنده رخ میدهد. از مهمترین بسترهای واکنش دهنده میتوان به سنگ آهک، آهن صفر ظرفیتی، کربن فعال و زئولیت نام برد. انتخاب نوع بستر به نوع آلاینده، مکانیسم حذف، شرایط آبخوان، سازگاری با محیط زیست، در دسترس بودن و هزینه ی مواد بستگی دارد. نیترات و فسفات یکی از شایع ترین آلاینده ها در آبهای زیرزمینی این جوامع میباشند که به راحتی قابل جداسازی نبوده و روشهای مورد استفاده برای تصفیه ی آن پر هزینه میباشد. متداول ترین مواد واکنش دهنده برای حذف نیترات و فسفات، آهن صفر ظرفیتی و کربن فعال بودهاند. همچنین استفاده از نانو ذرات آهن و مس و پالادیوم، خاک اره و زئولیت برای حذف نیترات مثبت ارزیابی شده است.

مانع واکنش دهنده نفوذپذیر، تصفیه آب زیرزمینی، نیترات، فسفات