علی تفرج نوروز - کارشناس شرکت مهندسی مشاور طرح نو اندیشان
نادر رضایی بنیس
فرهاد ایزدجو - عضو هیات علمی دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
امین اصغری پری - مدیر مطالعات سدها، سازمان آب و برق خوزستان

لایه بندی حرارتی مخازن سدها، تاثیر قابل ملاحظه ای بر کیفیت آب ذخیره شده دارد و انجام مطالعات کیفی مخزن در سدهایی که کیفیت جریان آب ورودی به آنها نامطلوب می باشد ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دراین خصوص می توان با شناخت تغییرات کیفیت آب مخزن در طول زمان و در عمق های مختلف، پیامدهای نامطلوب احتمالی ایجاد شده بر کیفیت آب مخزن سد را با استفاده از مدلهای ریاضی پیش بینی نمود و روشهای علاج بخشی را برای آن ارائه کرد. در این مقاله با استفاده از داده های کمی و کیفی جمع آوری شده، پدیده لایه بندی حرارتی مخزن سد پیشنهادی کندک مورد بررسی قرار گرفته است. سدکنوک به منظور تامین آب اراضی کشاورزی منطقه کندک واقع در ناحیه غرب شهرستان هفتگل در دست مطالعه است. رودخانه کندک که تامین کننده اصلی این سد به شمار میرود، یک رودخانه فصلی بوده و در برخی از ماههای سال دبی آن به شدت کاهش می یابد و کیفیت جریان ورودی به مخزن به دلیل وجود سازندهای تبخیری حاوی گچ و نمک نامطلوب می گردد، در حالیکه در مواقع سیلابی، کیفیت مناسبتری را می توان انتظار داشت . با توجه به توانایی های نسبتا بالا و سهولت کاربرد مدل HEC-5Q برای شبیه سازی پدیده لایه بندی مخزن، در این تحقیق از این مدل جهت شبیه سازی پارامتر TDS و دما استفاده گردیده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که تخلیه انتخابی مخزن در ماههای غیر آبیاری به منظور ذخیره سازی سیلابها باعث بهبود نسبی کیفیت آب مخزن می گردد.

بهره برداری کیفی مخزن ، لایه بندی حرارتی ، سد کنوک ، مدل HEC-5Q