آرمین شفقت - دانشجوی دکتری حرفه ای، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز
میرحجت برخه - دانشجوی دکتری حرفه ای، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز
نوید نیساری - دانشجوی دکتری تخصصی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
ابوالفضل حاجی بمانی شورکی - استادیار بخش مامایی و بیماریهای تولیدمثل،دانشکده دامپزشکی دانشگاه تبریز

فاکتورهای بسیاری باعث کوتاهی و نشانه های ضعیف فحلی میشود افزایش تولید شیر، جیره غذایی نامتعادل، تغییرات آب و هوایی، استرس گرمایی، بیماریهای پیرامون زایمان، مشکلات تخمدانی از عوامل اثر گذار بر تغییرات هورمونی بدن و کاهش بروز رفتار فحلی است. تعدادی برنامه همزمان سازی در گاوهای شیری و گوشتی و تلیسه ها و بر پایه هورمونهای مختلفی همچون پروژسترون ،پروستاگلندین دو آلفا و هورمون شبه استروژنی و هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) ایجاد شده است. انتخاب پروتکل مناسب همزمان سازی فحلی بر پایه خواسته های هر دامدار و نیزدر نظر داشتن هزینه های هورمونی انجام میشود. همزمان سازی فحلی می تواند بر پایه تزریق هورمون پروستاگلاندین به تنهایی صورت گیرد اما آن نیازمند تشخیص دقیق شرایط تخمدانی است زیرا تزریق پروستاگلاندین در گاوهایی عملکرد بالایی خواهد داشت که جسم زرد فعال در بین روزهای ۸ تا۱۷سیکل فحلی باشند. پروژسترون ممکن است باعث کاهش باروری تا ۱۴ درصد شود اما دوره کوتاه عرضه پروژسترونی کمتر از ۱۴ روز اثرات منفی مختصری دارد. افزودن GnRH به پروتکل هایی که اساس شان پروستاگلندین یا پروژسترون است باعث بهبود همزمان سازی به خصوص در تلیسه های با بلوغ تاخیری و گاوهای تازه زا ( عدم فحلی پس از زایش) می شود و نیز تلقیح مصنوعی در زمان ثابت و به تعداد کمتر از حالت طبیعی انجام خواهد شد .برنامه های جدید و بر پایه چهار هورمون ذکر شده هر یک در شرایط خاصی به کار گرفته می شود ،روشهایی مثل اوسینک ،سیدر ،تارگت بریدینگ،هیت سینک،کو سینک و...و نیز روشهای ترکیبی، ازاین جمله اند. این روش ها باعث بهبود نرخ آبستنی به ازای تلقیح و بهبود میانگین شیر تولیدی و افزایش گوساله زایی و همرمان سازی فحلی گاو های تحت درمان، بهبود سرمایه نیروی انسانی خواهد شد.

همزمان سازی، فحلی، هورمون، بازدهی تولید مثلی، گاو