کریم خضری خورشت - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
محمدرضا زرگران - استادیار گروه جلنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سیدرستم موسوی میرکلا - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
زهرا هاشمی خبیر - محقق بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانغربی، ارومیه، ایران

جنگلهای زاگرس مورد تهاجم آفات زیادی قرار گرفته و همه ساله از نظر وسعت نیز در حال کاهش هستند. یکی از عوامل اصلی تخریب جنگلهای بلوط، آفت جوانه خوار بلوط Tortrix viridana L. میباشد، که با تغذیه از برگ و جوانه های درختان بلوط سالانه خسارت زیادی را به این جنگلها وارد می سازد. هدف از انجام این تحقیق در سال ۱۴۰۰، بررسی تغییرات جمعیتی جوانه خوار بلوط و نقش تله های فرمونی در میزان کنترل این آفت در طبقات ارتفاعی مختلف منطقه حفاظت شده میرآباد سردشت بود. علاوه بر بررسی بیولوژی جوانه خوار بلوط، تاثیر ارتفاع از سطح دریا در میزان کارآیی تله های فرمونی در طبقات ارتفاعی ۱۱۰۰ - ۱۲۰۰، ۱۲۰۰ - ۱۳۰۰ و ۱۳۰۰ - ۱۴۰۰ متر از سطح دریا نیز مورد بررسی قرارگرفت. در هر طبقه ارتفاعی تعداد ۱۰ عدد تله فرمونی در قسمت بیرونی تاج درختان بلوط دارمازو نصب و فاصله تله ها از یکدیگر نیز ۳۰ متر و محل نصب تله ها در قسمت بالایی تاج آنها بود. در تمامی آزمایشات از تله های دلتایی استفاده شد. در این نوع تله ها ورقه چسبنده در کف تله قرار داده شده و کپسول پخش کننده فرمونی جنسی نیز از جنس سیلیکون و با غلظت یک میلی گرم بوده که در قسمت میانی ورقه چسبنده در هر تله قرار داده شد. اولین ظهور حشرات کامل در منطقه میرآباد در اواخر اردیبهشت به ثبت رسید. اوج پرواز حشرات کامل در اواسط خرداد بود و در دهه دوم تیرماه نیز فعالیت حشرات کامل به پایان رسید. بین طبقات ارتفاعی نیز از نظر میزان جلب جوانه خوار بلوط اختلاف معنیداری مشاهده شد. به طوری که بیشترین میزان شکار پروانه جوانهخوار بلوط مربوط به طبقه ارتفاعی ۱۲۰۰-۱۳۰۰ متر از سطح دریا بود. لذا توصیه میشود جهت مبارزه با این آفت، نصب تله های فرمونی در این طبقه ارتفاعی انجام گیرد.

زاگرس، آفت، فرمون، جوانه خوار بلوط، ایران