احسان بهرام فر - Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran
محمد عاشوری - Department of Psychology and Education of People with Special Needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Iran

زمینه و هدف: مادران کودکان نابینا در تنظیم هیجان و واکنش های روان شناختی با مشکل مواجه هستند. به نظر می رسد که آموزش ایمن سازی روانی برای آنها مفید باشد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر ایمن سازی روانی در برابر تنیدگی بر تنظیم شناختی هیجان و مشکلات روان شناختی مادران کودکان نابینا بود. روش : پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری را مادران کودکان نابینای ۷ تا ۱۰ ساله شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل دادند. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری در دسترس از مدارس ویژه نابینایان شهر اصفهان، انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه ۱۷ نفری جایدهی شدند. گروه آزمایش، مداخله را در ۱۰ جلسه ۴۵ دقیقه­ای دریافت کرد، ولی گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکرد. ابزارهای استفاده شده، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، ۲۰۰۶) و مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، ۱۹۹۵) بود. داده ها با آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش ایمن سازی روانی اثر معناداری بر نمره‎های افتراقی راهبردهای سازش‎یافته تنظیم شناختی هیجان در آزمودنی ها داشت (۰۱/۰P= و ۹۱/۶F=) ولی تاثیر معناداری بر راهبردهای سازش‎نایافته آنها نداشته است (۶۶/۰P= و ۱۹/۰F=). همچنین این برنامه تاثیر معناداری بر افسردگی (۰۰۰۱/۰P= و ۴۲/۲۲F=) و تنیدگی (۰۰۲/۰P= و ۹۹/۱۰F=) آزمودنی ها داشته، ولی تاثیر معناداری بر اضطراب آنها نداشت (۶۶/۰P= و ۱۹/۰F=). نتیجه گیری: برنامه ایمن سازی روانی بر تجربه های هیجانی و واکنش های روان شناختی تاثیر می گذارد؛ بنابراین، نقش مهمی در بهبود تنظیم هیجان و مشکلات روان شناختی مادران کودکان نابینا دارد.

Stress inoculation, cognitive emotion regulation, blind children, ایمن سازی روانی در برابر تنیدگی, تنظیم شناختی هیجان, کودکان نابینا