اسماعیل سعدی پور - Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
هدایا سلطانی زاده - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
صغری ابراهیم قوام - Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: اهمال­کاری تحصیلی از جمله مشکلات رفتاری است که زندگی تحصیلی بیشتر دانش آموزان و دانشجویان را تحت تاثیر قرار داده است. افراد اهمال­کار موقعیت و تکلیف خود را در لحظه حال انکار می کنند و نسبت به کاری که باید انجام دهند، آگاه نیستند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش ذهن آگاهی بر اهمال­کاری تحصیلی در دو گروه دانش آموزان با اضطراب امتحان بالا و پایین انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش ­آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه گواه و دو گروه آزمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان ساری بود که در سال ۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه شامل ۶۰ نفر از دانش آموزان اهمال­کار از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی، ۳۰ نفر در گروه های آزمایش (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) و ۳۰ نفر در گروه های گواه (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) جایدهی شده­اند. گروه­های آزمایش شیوه مداخله ذهن­آگاهی را به صورت هشت جلسه ۴۵ دقیقه ای دریافت کردند. برای جمع­آوری داده­ها در این مطالعه از پرسشنامه­های اهمال­کاری تحصیلی سولومون (۱۹۸۴) و اضطراب امتحان اسپیلبرگر (۱۹۷۰) استفاده شد و تحلیل داده­ها نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ­ها: یافته ­های این پژوهش نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در دانش آموزان با اضطراب بالا موثر بوده (۹۹۲/۶۸=F و ۰/۰۰۱>P) ولی در دانش آموزان با اضطراب پایین تاثیری نداشته است (۰/۶۷

P و ۷۱۳/۸۳=F). نتیجه ­گیری: با توجه به یافته ها چنین نتیجه گیری می ­شود که اضطراب امتحان در میزان اثربخش بودن آموزش ذهن آگاهی بر اهمال­کاری تحصیلی دانش ­آموزان، موثر است؛ بنابراین برای کاهش میزان اهمال­کاری تحصیلی دانش ­آموزان از طریق آموزش ذهن­آگاهی، لازم است به مولفه اضطراب امتحان دانش آموزان نیز توجه شود.

Mindfulness, test anxiety, academic procrastination, ذهن آگاهی, اهمال کاری تحصیلی, اضطراب امتحان