هانیه زراعت کار - Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Iran
علیرضا مرادی - Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Karaj, Iran

زمینه و هدف: پرخاشگری در دوره کودکی و نوجوانی عامل خطری برای ابتلا به سو مصرف مواد، بزهکاری، و خشونت در بزرگسالی است. از آن جا که یکی از عوامل سبب­ شناسی پرخاشگری در این دوره، فقدان مهارت حل مسئله است، بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله از طریق داستان بر پرخاشگری دانش­ آموزان و همچنین مقایسه این روش با  روش معمول آموزش مهارت حل مسئله با کمک راهبردهای ارائه شده توسط دی­زوریلا  انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری نیز شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع پنجم و ششم دبستان در شهر تهران در سال تحصیلی ۹۳-۹۴ بوده است. نمونه مطالعه، ۳۶ دانش آموز پرخاشگر از جامعه مذکور بودند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه، جایدهی شدند. گروه­ های آزمایش طی ۱۰ جلسه­ یک ساعته، تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه هیچ مداخله ­ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس یک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: یافته­های حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که اثربخشی هر دو روش بر میزان پرخاشگری آزمودنی­ ها معنادار بوده است، اما آموزش مهارت حل مسئله از طریق داستان بر کاهش میزان پرخاشگری (۰/۰۰۱P<، ۸/۷۸F=) پرخاشگری فیزیکی (۰/۰۰۱>P)، و خصومت (۰/۰۰۱>P) آزمودنی ها نسبت به روش­ دیگر، موثرتر بوده است. همچنین بین میزان خشم در بین سه گروه، تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: بنا بر یافته های پژوهش حاضر می توان این گونه نتیجه گیری کرد که داستان ها به دلیل جذابیت محتوایی و بار هیجانی به راحتی به یاد آورده شده و توجه آزمودنی ها را به خود جلب می کنند و باعث می­ شوند که جلسات درمان، جذابیت بیشتری برای کودک داشته باشد. از سویی دیگر، داستان ها قادر به آموزش بازسازی شناختی و به چالش کشیدن افکار خودآیند کودک  هستند که در نتیجه باعث تسریع فرایند یادگیری و به­ کارگیری مهارت ­های آموخته شده می ­شوند.    

Problem-solving skills, storytelling, aggression, students, مهارت های حل مسئله, داستان گویی, پرخاشگری, دانش آموزان