فاطمه ناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
بهمن حسینی - دانشیار، گروه علوم باغبانی، پژوهشکده زیست فناوری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
لطفعلی ناصری - دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۵.۹۷۷.۹۸.۶.۱۵۷۸.۴۱ اسید رزمارینیک به عنوان یکی از مهمترین پلی فنل ها شناخته شده است که یک استر از کافئیک اسید و ۳ و۴- دی هیدروکسی فنیل لاکتیک اسید می باشد و به عنوان آنتی اکسیدان از طریق تاثیر به وسیله ترکیب ضدسرطانی دوکسوروبیسین، القای آسیب به DNA را به طور معنی داری کاهش می دهد. ریشه های مویین زرین گیاه حاوی اسید رزمارینیک است که دارای خواص بیولوژیکی و ضدسرطانی می باشد. اما به دلیل تولید بالای ترکیب های فنلی در محیط کشت مایع، ریشه های مویین با مشکل قهوه ای شدن و مرگ بافت ها مواجه می شوند. در این تحقیق تاثیر ترکیب های آنتی اکسیدانی بر رشد ریشه های مویین زرین گیاه و جلوگیری از قهوه ای شدن آنها مطالعه شده است. ریشه های مویین از تلقیح کوتیلدون های دو هفته ای درون شیشه ای زرین گیاه توسط آگروباکتریوم رایزوژنز سویه ۱۵۸۳۴ القاء شدند. تایید تراریختی ریشه های مویین توسط PCR با استفاده از آغازگر های اختصاصی ژن rolB انجام گردید. به منظور بهینه سازی رشد و جلوگیری از قهوه ای شدن ریشه ها در محیط کشت پایه ½MS مایع از مواد ضد اکسایشی مختلف شامل اسید آسکوربیک (g/L۰.۱ و ۰.۰۵)، MES بافر (g/L۵.۳۳ و ۲.۶۶)، زغال فعال (g/L۳ و ۱.۵) و پلی وینیل پیرولیدون (PVP) (g/L۱.۵و ۰.۵) هر یک در دو غلظت متفاوت استفاده شد. برای بررسی کیفی ریشه های مویین تولیدی تحت تاثیر بافر های مختلف، خواص فیتوشیمیایی نمونه ها (فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی) توسط دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. پس از ۲۱ روز بهترین محیط کشت برای افزایش زیست توده (g۱.۶۴) و جلوگیری از قهوه ای شدن ریشه های مویین، محیط کشت ½MS حاوی g/L۵/۱ زغال فعال بود. پس از زغال فعال بیشترین میزان زیست توده (g۱.۳۶) در دو غلظت PVP و بیشترین میزان قهوه ای شدن و کاهش رشد در نمونه های شاهد مشاهده گردید. حداکثر و حداقل میزان فنل و فلاونوئید کل به ترتیب در نمونه های شاهد و تیمار زغال فعال g/L۱.۵ مشاهده گردید. بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی و محتوای آنزیم های آنتی اکسیدانی به ترتیب مربوط به زغال فعال g/L۱.۵ و نمونه های شاهد بود. کنترل pH محیط کشت و همچنین مهار آنزیم PAL از طریق استفاده از مواد ضد اکسایشی مانند زغال فعال و PVP، توان قابل توجهی را برای کاهش بیوسنتز ترکیب های فنلی و جلوگیری از قهوه ای شدن ایجاد می کند.

آگروباکتریوم رایزوژنز, ریشه تراریخت, فنل کل, قهوه ای شدن