آزاد مینائی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
عباس حسنی - استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
حسین ناظمیه - استاد، مرکز تحقیقات ریزفناوری دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
سینا بشارت - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۵.۲۵۲.۹۴.۲.۱۵۷۸.۴۱ به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح ۱۰۰% (بدون تنش)، ۸۰%، ۶۰% و ۴۰% ظرفیت زراعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر مولفه های رشدی، عملکرد ماده خشک، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و درصد و عملکرد اسانس دارد. از نظر مقدار کاروتنوئید اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه های جانبی، عملکرد ماده خشک، RWC، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و عملکرد اسانس کاهش و در مقابل میزان فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و درصد اسانس افزایش یافت. علیرغم کاهش عملکرد ماده خشک، اختلاف بین تیمارهای ۸۰%، ۶۰% و ۴۰% ظرفیت زراعی معنی دار نبود. بیشترین درصد اسانس (۵۴/۱ میلی لیتر در صد گرم ماده خشک) در تیمار ۶۰% ظرفیت زراعی و بیشترین مقدار فنل کل (۲۱/۵ میلی گرم گالیک اسید در گرم ماده تر)، فلاونوئید کل (۵/۰ میلی گرم کوئرستین در گرم ماده تر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (۳۶/۷۷%) در تیمار ۴۰% ظرفیت زراعی مشاهده شد.

تنش کم آبی, ترکیب های آنتی اکسیدانی, عملکرد, محتوای نسبی آب برگ, مرزنجوش (Origanum)