فرشته یاقوتی - Faculty of Literature and Humanities Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
سعید حسن زاده - Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Tehran, Tehran, Iran
مسعود غلامعلی لواسانی - Department of Educational Psychology and Consultation, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Tehran, Tehran, Iran
سوگند قاسم زاده - University of Tehran, Tehran, Iran ۴. Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Educational Science, University of Tehran, Tehran, Iran

زمینه و هدف: والدین کودکان مبتلا به اوتیسم به طور معمول سطوح بالایی از اضطراب و افسردگی را تجربه می­ کنند و تعامل والد- کودک در آنها رو به وخامت است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و ساخت برنامه پویانمایی اجتماعی برای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم و بررسی تاثیر آن بر ارتقای تعامل والدین با این کودکان انجام شد. روش: روش پژوهش شبه­ آزمایشی و در چهارچوب طرح­ های پیش ­آزمون- پس­ آزمون بود. نمونه مورد مطالعه شامل ۱۶ پسر از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در بازه سنی ۵ تا ۱۰ ساله شهر تهران در سال ۱۳۹۶ بودند که به صورت در دسترس انتخاب شده و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. سپس کودکان گروه آزمایش در ۳۰ جلسه یک­ ساعته، برنامه پویانمایی اجتماعی را دریافت کردند. والدین در هر دو گروه، قبل و پس از مداخله به مقیاس والد- کودک پیانتا (۱۹۹۴) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ­ها در سطح استنباطی از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد بین دو گروه در تمام خرده­ مقیاس­ های آزمون (تعارض، نزدیکی، و وابستگی) تفاوت معنی­دار وجود دارد (۰/۰۰۱ > p). این یافته­ ها نشان ­دهنده افزایش میانگین­ خرده ­مقیاس­ های تعامل والد- کودک در گرو­ه آزمایشی، پس از مداخله است. نتیجه­ گیری: به­ طور کلی نتایج نشان داد برنامه پویانمایی اجتماعی باعث بهبود و ارتقای تعامل والد- کودک شده و می ­تواند با لذت بخش کردن فرایند آموزش و یادگیری، امکان استفاده از مهارت­ های آموخته شده را در زندگی واقعی فراهم آورد.

Autism spectrum disorder, social animation program, child-parent interaction, اختلال طیف اوتیسم, برنامه پویانمایی اجتماعی, تعامل والد- کودک