طاهره السادات میرقائمی - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
پرویز شریفی درآمدی - Department of Psychology of Children and Adolescents with Special Needs, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
غلامعلی افروز - Department of Psychology of Children with Special Needs, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

زمینه و هدف: کودکان با نشانگان داون به علت نارسایی در تحول مغزی و شلی عضلات در دوران اولیه تحول، در صحبت کردن و مهارت های کلامی دارای تاخیر هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخلات ­روان­ شناختی خانواده ­محور بر افزایش توانایی های کلامی کودکان دبستانی با نشانگان ­­­داون انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه ­آزمایشی و از نوع پیش ­آزمون – پس ­آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان دبستانی ۱۰ تا ۱۱ ساله شهر تهران با نشانگان داون بودند که در سال تحصیلی ۹۶- ۱۳۹۵ مشغول به تحصیل بودند. از بین آنها۳۰ نفر به صورت هدفمند انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای دهی شدند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت ۳ ماه در ۲۴ جلسه مداخلات روان شناختی خانواده­محور را دریافت کردند درحالی که گروه گواه مداخله­ ای در این زمینه دریافت نکردند. ابزار پژوهش، نسخه نوین هوش ­آزمای تهران – استنفورد بینه (افروز و کامکاری، ۱۳۸۵) بود که در مرحله پیش ­آزمون و پس ­آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته ­ها: یافته های پژوهش نشان داد مداخلات روان شناختی خانواده­محور به افزایش توانایی های کلامی دانش­ آموزان با نشانگان داون تحت مداخله منجر می شود. همچنین، این مداخلات سبب ارتقاء استدلال سیال کلامی، دانش کلامی، استدلال کمی کلامی، پردازش دیداری – فضایی کلامی، و حافظه فعال کلامی دانش آموزان با نشانگان داون می شود (سطح معناداری ۰/۰۵). نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، مداخلات روان شناختی خانواده­­محور با آموزش راهبردهای لازم به خانواده­ ها توانسته است باعث بهبود عملکرد کلامی کودکان  با نشانگان داون شود. استلزام ­های نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

Family-oriented psychological interventions, Down syndrome, IQ, مداخلات روان شناختی خانواده محور, نشانگان داون, هوشبهر