معصومه شمسی - Faculty of Education and Psychology, University of Shiraz
قربان همتی علمدارلو - Department of Special Education, Faculty of Education and Psychology, University of Shiraz
ستاره شجاعی - Department of Special Education, Faculty of Education and Psychology, University of Shiraz

زمینه و هدف: دانش آموزان کم ­توان ذهنی از جمله افرادی هستند که در توانایی حل مسئله اجتماعی ضعف دارند و در هنگام رویارویی با موقعیت های اجتماعی با مشکلات بسیاری روبرو می­شوند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه توانایی حل مسئله اجتماعی در دانش آموزان دختر کم توان ذهنی و دانش ­آموزان با تحول ذهنی بهنجار بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. حجم نمونه این پژوهش شامل ۱۳۴ نفر (۶۷ نفر دانش آموز  کم توان ذهنی و ۶۷ نفر دانش آموز بهنجار) بودند که آزمودنی های کم توان ذهنی به روش در دسترس و آزمودنی های با تحول ذهنی بهنجار با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ­ای چندمرحله ای  از مراکز آموزش عمومی و ویژه شهر شیراز انتخاب شدند. به منظور سنجش میزان توانایی حل مسئله اجتماعی از نسخه تجدیدنظرشده سیاهه حل مسئله اجتماعی دزوریلا و همکاران (۲۰۰۲) استفاده شد. داده های گردآوری­ شده با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه دانش آموزان دختر کم­توان ذهنی و بهنجار در نمره کل توانایی حل مسئله اجتماعی و خرده­ مقیاس های آن تفاوت معنی داری وجود دارد (۰/۰۱>p)؛ بدین معنا که دانش آموزان کم توان ذهنی در نمره کل توانایی حل مسئله اجتماعی و خرده ­مقیاس های آن ضعیف تر از دانش آموزان دختر با تحول ذهنی بهنجار بودند.  نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که کم توانی ذهنی افزون بر تاثیرگذاری منفی بر عملکرد شناختی، بر توانمندی اجتماعی نیز تاثیر می گذارد. بدین ترتیب، آموزش مهارت های توانایی حل مسئله اجتماعی به افراد کم توان ذهنی در محیط های گوناگون و همچنین توانمندسازی خانواده های این افراد ضروری است.

Intellectual disability, social problem solving, students, کم توانی ذهنی, توانایی حل مسئله اجتماعی, دانش آموزان