فریده امینی - Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Shiraz, Shiraz, Iran
فرهاد خرمایی - Faculty of psychology and Educational Sciences, University of Shiraz, Shiraz, Iran

زمینه و هدف:  تنیدگی  از مسائل اجتناب ناپذیر زندگی است که نمود آن در موقعیت های تحصیلی تحت عنوان تنیدگی تحصیلی مفهوم سازی شده است. این پژوهش با هدف مطالعه عوامل درون­فردی تنیدگی تحصیلی، به آزمون مدلی می پردازد که بر اساس آن ویژگی های شخصیتی می تواند باواسطه گری سبک های مقابله ای، تنیدگی تحصیلی را پیش بینی کند روش: این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. شرکت کنندگان پژوهش شامل ۳۲۷ نفر (۱۷۲دختر و۱۵۵ پسر) دانش آموز دبیرستانی شهرستان سپیدان،  استان فارس در سال تحصیلی  ۹۵-۱۳۹۴ بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه تنیدگی تحصیلی (دیره، ۱۳۷۴)، ویژگی های شخصیتی (گلدبرگ، ۱۹۹۱) و سبک های مقابله ای (اندلر و پارکر، ۱۹۹۰) برای جمع­آوری داده­ها اجرا شد. در این پژوهش برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر در مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ویژگی های شخصیتی هم به صورت مستقیم و هم با واسطه سبک های مقابله ای می تواند ابعاد تنیدگی  تحصیلی را پیش بینی کند. در این میان نقش عامل روان­آزردگی­گرایی در پیش بینی مثبت تنیدگی ناشی از عوامل حساسیت زا و گشودگی به تجربه در پیش بینی منفی تنیدگی  ناشی از عدم توانمند ی قابل توجه است. همچنین سبک مقابله ای هیجان مدار نقش برجسته ای در پیش بینی تنیدگی ناشی از عوامل حساسیت زا دارد ( ۰/۰۵>P). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که  ویژگی های شخصیتی می توانند هم به شکل مستقیم و هم با اثرگذاری بر سبک های مقابله ای،  تنیدگی  تحصیلی تجربه شده را تحت­تاثیر قرار دهند بنابراین می توان اذعان نمود که دانش آموزان با ویژگی های شخصیتی خاص سبک های مقابله ای را برمی گزینند که می تواند بر تجربه تنیدگی تحصیلی آنها اثرگذار باشد.

onality traits, academic stress, coping styles, ویژگی های شخصیت, تنیدگی تحصیلی, سبک های مقابله ای