یحیی علی بابایی - استاد دانشگاه تهران
محمود تیموری - کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

مقاله حاضر روند شکل گیری سرمایه اجتماعی معلمان و شناخت عوامل موثر بر آن را تبیین می کند. با توجه به اهمیت سرمایه اجتماعی در روند تعلیم و تربیت و شکل گیری آن در مدارس، سرمایه اجتماعی معلمان بر اساس مفاهیم بنیادی «بوردیو» بررسی شده است. حجم نمونه شامل ۴۸۰ نفر از معلمان شهرستان بیرجند است که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است و برای تعیین پایایی گویه ها از ضریب آلفای کرونباخ و برای سنجش اعتبار پرسشنامه از روش تحلیل عاملی تاییدی و اعتبار محتوایی استفاده شده است. آزمون فرضیه­های پژوهش از طریق آزمون های آماری مناسب در سطح تحلیل های دومتغیره و آزمون معادلات ساختاری با به کارگیری نرم افزارهای اس پی اس اس و اموس انجام شده است. بر اساس یافته های توصیفی، موقعیت اجتماعی معلمان با توجه به حجم سرمایه اجتماعی آن ها در سطح متوسط رو به پایین قرار دارد. آزمون معادلات ساختاری نشان می دهد که مسیرهای علی ترسیم شده، ۳۱ درصد از واریانس سرمایه اجتماعی معلمان را تبیین می کند. مسیر اول نشان می دهد که خاستگاه اجتماعی اقتصادی معلمان با تاثیر بر سرمایه اقتصادی آن ها و تاثیر مجزای این دو متغیر بر سرمایه فرهنگی، در نهایت موجب افزایش سرمایه اجتماعی معلمان می شود و در مسیر دوم خاستگاه اجتماعی اقتصادی و سرمایه اقتصادی معلمان به افزایش سرمایه نمادین آن ها منجر می شود که افزایش سرمایه اجتماعی معلمان را در پی دارد.

معلمان, مدل یابی ساختاری, سرمایه اقتصادی, سرمایه فرهنگی, سرمایه اجتماعی, سرمایه نمادین, خاستگاه اجتماعی اقتصادی