جواد ظهیری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناس
احمد جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناس

رودخانه ها تحت تاثیر عوامل طبیعی و نیز عوامل انسانی دچار فرسایش در بستر و کناره ها و یا دچار جابجایی عرضی می گردند . این عوامل در طول زمان باعث تغییراتی در روخانه می شود که به تغییرات مرفولوژیکی رودخانه معروف است . در تحقیق حاضر تغییرات مرفولوژیکی رودخانه جراحی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است . از جمله عوامل طبیعی که در این تحقیق به آنها پرداخته شده می توان به جنس بستر رودخانه، ساختار تکتونیکی و زمین شناسی اشاره نمود . برداشت مصالح شن و ماسه از رودخانه و نیز وجود سازه های متقاطع با رودخانه از جمله عوامل انسانی موثر بر تغییرات مرفولوژیکی رودخانه است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است . جهت مطالعه دقیق تر رودخانه جراحی به شش بازه تقسیم شده و اثر هر کدام از عوامل فوق در آن بازه مورد مطالعه قرار گرفته است . در پایان مشخص شد که از بین تمامی عوامل فوق عامل برداشت مصالح شن و ماسه بیشترین تاثیر را در تغییرات مرفولوژیکی رودخانه جراحی داشه است . وجود سازه های متقاطع نیز تاثیر متفاوتی بر فرسایش در بازه های مختلف ایفا نموده است . بطور مثال وجود سد مارون باعث شده تا جریان حالت آرام پیدا کرده و از فرسایش بستر در ابتدای رودخانه جراحی تا حد زیادی کاسته شود، ولی بقیه سازه ها از جمله پل های موجود در مسیر بدلیل کاهش عرض رودخانه باعث افزایش فرسایش در بستر و کناره های رودخانه گشته اند .

تغییرات مرفولوژیکی، ساختار تکتونیکی، برداشت مصالح شن و ماسه