رقیه محمودی وند بختیاری - دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
پروانه عادل زاده - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
کامران پاشایی فخری - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

حیات و مرگ گیاهان و درختان از دیرباز مورد توجه بشر بوده است. بشر هر چهارفصل را با دوران زندگانی خود یکی دانسته و داستان هایی از پرستش و شفابخشی گیاهان ساخته است. او به درختان دخیل بسته و علاج درد خود را از آنها جسته است. در پس این نگاه بشر نخستین، حقیقتی نهفته است و آن، استمداد از تجلی شفابخشی است نه پرستش درخت! نیاکان ما در جست وجوی جوانی و جاودانگی محو پدیده هایی شده اند که به گمان خود منبع جاودان این نیروها هستند؛ پس باید اسطوره ها را کاوید تا به حقیقت آنها رسید. رمان ها و داستان ها بهترین مجال برای درخشش اسطوره ها هستند. در این مقاله به بررسی بن مایه های گیاه پیکری در درخت انجیر معابد، باغ اناری، جایی دیگر و کاج های مورب پرداخته ایم. روش پژوهش ما به شیوه توصیفی تحلیلی است و بعد از استخراج داده ها به تحلیل بن مایه ‍ها پرداخته ایم. هدف بررسی نحوه حضور بن مایه های گیاه پیکری در این آثار است؛ اینکه آیا آنها به شکلی نمادین حضور دارند یا به صورت روایت اسطوره ای؟ در آثار بررسی شده، این بن مایه ها هم به شکل نمادین و تلویحی حضور دارند و هم به صورت روایت اسطوره ای. ضروری است با نگاهی اسطوره پردازانه زوایای این داستان ها را بکاویم تا بن مایه های اساطیری را در آنها برای تشخیص ابتذال و خرافه از حقیقت اسطوره ای باز شناسیم.

بن مایه های گیاه پیکری, درخت انجیر معابد, باغ اناری, جایی دیگر, کاج های مورب