مهدی قسمتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
فرید مرادی نژاد - دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
مهدی خیاط - استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که به دلیل دارا بودن ویتامین ها، موسیلاژ، آنتی اکسیدان، آلکالوئید و ترکیب های فنولی کاربرد فراوانی در صنایع دارویی دارد. کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و همچنین نقش این عنصر در بهبود متابولیت های ثانویه در گیاهان به اثبات رسیده است. با وجود این اطلاعات اندکی در مورد کاربرد برگی این عنصر در گیاه عناب وجود دارد. از این رو در این مطالعه اثر محلول پاشی برگی نیترات کلسیم و کلرید کلسیم بر خصوصیات آنتی اکسیدانی و کیفی میوه عناب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (آب مقطر)، کلرید کلسیم (۰.۵% و ۱%) و نیترات کلسیم (۰.۵% و ۱%) بودند. محلول پاشی در دو مرحله، در زمان تقسیم سلولی میوه (۲۰ روز بعد از اتمام گلدهی) و کامل شدن رشد سلولی میوه (۴۰ روز بعد از اتمام گلدهی) انجام شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی با نیترات کلسیم ۰.۵% باعث افزایش معنی دار مقدار اسیدیته میوه شد، همچنین تیمار کلرید کلسیم ۰.۵% مقدار آنتوسیانین میوه را نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میزان آنتی اکسیدان، ویتامین ث و محتوی کلسیم میوه در تیمار کلرید کلسیم ۱% حاصل شد. حداکثر مقادیر کلروفیل a، b و کل در برگ های درختان تیمار شده با نیترات کلسیم ۱% مشاهده گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که محلول پاشی برگی با نمک های کلسیم موجب بهبود خصوصیات آنتی اکسیدانی و کیفی میوه ها نسبت به شاهد می شود.

آنتوسیانین, آنتی اکسیدان, کلروفیل, کلسیم, ویتامین ث