طاهره کریمی جلیله وندی - دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
سعیده ملکی فراهانی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
علیرضا رضازاده - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و میزان کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی ۹۳-۹۲ اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: تاریخ کشت پاییزه و بهاره و عامل دوم میزان کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر) در سه سطح عدم کوددهی، کاربرد نصف کود (۲۳ کیلوگرم در هکتار N + ۵۰.۶ کیلوگرم در هکتار P۲O۵) و مقدار کامل کود (۴۶ کیلوگرم در هکتار N + ۱۰۱.۲ کیلوگرم در هکتار P۲O۵) بود. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر درصد، سرعت، میانگین مدت زمان جوانه زنی، فعالیت آنزیم کاتالاز در طی پر شدن دانه، درصد نیتروژن و فسفر، درصد موسیلاژ بذر، عملکرد دانه و بیولوژیک معنی دار بود. نتایج نشان داد که اثر کود شیمیایی بر تمامی صفات مذکور معنی دار بود و اثر متقابل تاریخ کاشت و کود شیمیایی بر فعالیت آنزیم کاتالاز، درصد موسیلاژ، درصد نیتروژن و فسفر بذر معنی دار ولی بر بقیه صفات غیر معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی به لحاظ تاریخ کاشت، مربوط به کشت پاییزه (۷۴.۸) بود که افزایش ۱۱.۶ درصدی نسبت به کشت بهاره داشت. بیشترین درصد جوانه زنی از نظر کاربرد کود، مربوط به اعمال کود کامل (۸۸.۶) بود که افزایش ۷۳.۴ درصدی را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. بالاترین فعالیت آنزیم کاتالاز ۲۸ روز پس از گلدهی بود که در کشت پاییزه و شاهد (۰.۰۰۷۵) بود و کمترین مربوط به کشت بهاره و کود کامل (۰.۰۰۱۴) گیاه بود. کاربرد کود شیمیایی و کشت پاییزه بالنگو باعث افزایش معنی دار درصد موسیلاژ نسبت به شاهد شد. به طور کلی کشت پاییزه و کاربرد مقدار کامل کود (۴۶ کیلوگرم نیتروژن و ۱۰۱.۲ کیلوگرم P۲O۵ در هکتار) باعث افزایش عملکرد و کیفیت دانه های تولیدی به لحاظ موسیلاژ، فعالیت آنتی اکسیدانی و کیفیت شیمیایی دانه گردید.

آنتی اکسیدان, ترکیب های شیمیایی بذر, کشت پاییزه, بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)