هوشنگ یادگاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
عیسی خمری - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
محمد سالاری - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
براتعلی فاخری - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
مریم رحیمی - مربی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
فاطمه بیدرنامنی - مربی، پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران

ماریتیغال (Silybum marianum L.) گیاهی است یک ساله، از خانواده گل ستاره ای ها که خاک های سبک و حاصلخیز را ترجیح می دهد. مهمترین ترکیبی که از دانه های این گیاه استخراج می شود سیلی مارین نام دارد که در درمان امراض کبدی، هپاتیت، سیروز کبدی و پیشگیری از سرطان کبد کاربرد دارد. در سیستم های کشاورزی متداول هدف استفاده از کودهای مختلف و تلفیق آنها، بدست آوردن بیشترین عملکرد دانه و کیفیت مواد موثره است. به منظور بررسی تاثیر کودهای مختلف و تلفیق آنها بر برخی خصوصیات کمی و کیفی ماریتیغال، در سال زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ طرح کرت های خرد شده در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. در این تحقیق عامل اصلی شامل ژنوتیپ مجارستان (A۱) و توده مشهدی (A۲) و عامل فرعی شامل کاربرد کودهای مختلف مانند تیمار شاهد، کود دامی، کود شیمیایی (اوره+ فسفات آمونیوم+ سولفات پتاسیم)، قارچ میکوریزا گلوموس موسه آ (Glomus mosseae)، ترکیب نیتروکسین، بیوسولفور و بیوسوپر فسفات، ترکیب کود شیمیایی و کود دامی، ترکیب قارچ میکوریزا و کود دامی و کود نانو کلات آهن بود. نتایج نشان داد، بین ژنوتیپ مجارستان و توده مشهد اختلاف معنی داری وجود نداشت. در مجموع قارچ میکوریزا گلوموس موسه آ (Glomus mosseae) بهترین تیمار در بین تیمارهای کودی در گیاه ماریتیغال بود و موجب افزایش رشد و فعالیت بهتر رنگریزه های فتوسنتزی گردید، همچنین باعث بهبود عملکرد دانه و افزایش سیلی مارین گیاه ماریتیغال شد.

سیلی مارین, کود دامی, کود شیمیایی, ماریتیغال (Silybum marianum L.), میکوریزا