موثق بیگلریان - مهندس مکانیک خاک و ژئوتکنیک - ایران
kengi ishihara - استاد دانشکده مهندسی دانشگاه توکیو - ژاپن
شادکام وفائی - مهندس زمین شناسی
جمشید اسحاق پور - کارشناس ارشدایران

در این مقاله خسارات و آسیبهای ژئوتکنیکی پس از رخداد زلزله نیمه مخرب ۱۳۷۰/۷/۱۹ ( ۱۱ اکتبر ۱۹۱۱) با بزرگی (درمتن مقاله) ریشتر و زلزله مخرب۱۳۷۰/۱۲/۱۴ (۴ مارس ۱۹۹۲) بابزرگی ریشتر در مناطق اردل - لردگان مورد بررسی قرار گرفته است . با در نظر گرفتن خسارات سنگینی که تاکنون حوادث و سوانح غیر مترقبه طبیعی در رابطه با ریسک ها وشرایط جدید و پیش بینی نشده ژئوتکنیکی به مناطق مختلف استان وارد نموده اند، بررسیهای مکانیک خاک و ژئوتکنیکی در مناطق آسیب پذیر از سوانح فوق انجام و براساس بررسیهای فوق اقدام به تهیه نقشه های تفکیکی میان مقباس زون بندی ژئوتکنیکی با کاربرد ویژه در ارزیابی خطر زمین لغزه و حرکت زمین - ریزش کوه و سنگ گردیده است . بعنوان یک بررسی موردی ، پایداری شیب های خاکی و مارنهای آهکی خاکستری و سفید پابده در مقابل نیروی دینامیکی و سیکلیک زلزله به روش شبه استاتیکی (Pseudo-۵tatic Method .و براساس پارامترهای پایداری دینامیکی خاک انجام گرفته و نتایج آن با پارامترهای مقاومت و پایداری استاتیکی خاک مقایسه گردیداست بمنظور مشخص نمودن مکانیزم زمین لغزه ها و ریزش کوه و سنگ که در زمان وقوع دو زلزله فوق ایجاد گردید ، بررسیهای مربوط به بارگذاری نامنظم و سیکلیک زلزله های مزبور براساس بررسی و آنالیز شتاب نگاشت ها و مدل سازی از تاثیر حرکت زمین در مارنهای لغزنده و ناپایدار آهکی پابده انجام گرفت . نمونه های دست نخورده از محدوده تحت تاثیر زلزله های اخیر برداشت و آزمایشات سه محوری در شرایط استاتیکی و مونوتونیک و بارگذاری سیکلیک و دینامیکی برای تعیین پارامترهای پایداری خاک انجام گرفت . نتایج بدست آمده از این بررسیها و محاسبات پایداری شیب های خاکی و مارنی پایده در مناطق آسیب دیده اردل - لردگان نشان می دهد که مقدار شتاب مطلق لازم برای ایجاد زمبنلغزه و حرکت زمین در شب های مارنی از ۲۱۰ تا ۲۱۶ گال تغییر می نماید. مطالعات و تحقیقات مقاله حاضر نشان داده است که شیب های خاکی و مارنی مورد بررسی از نظر ضریب اطمینان استانیکی در مقابل لغزش و شرکت ، قبل از وقوع زلزله های اخیر و با مقادیر محاسبه شده(فرمول درمتن مقاله) ناو کاملا" پایدار بنظر می رسیده اند. بررسیهای انجام شده نشان می دهد که حرکت لایه مارنهای آهکی پابده بر روی رسوبات آهکی و کنگلومرا عامل اصلی مکانیزم زمین لغزه در منطقه بوده و حرکت لایه های نمایان و اکسپوز مارنهای پابده اکثرا" مربوط به خاکبرداریهای غیر فنی و تحت تاثیر حرکت و بار دینامیکی وارده از لایه های فوقانی می باشد.