مرضیه دهقانپور فراشاه - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
مهرداد ثابت - استادیار، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
بهشته نیوشا - دانشیار، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

      زمینه: تغییراتی که در جهان کنونی روی داده است، آن را به سویی برده است که خلاقیت و نوآوری بخش جدا نشدنی از آموزش است. اما جهت افزایش خلاقیت داشتن ویژگی های شخصیتی خاص و دانش و هوش ضروری است. هدف: هدف از انجام پژوهش تبیین رابطه ساختاری بین صفات شخصیت و خلاقیت براساس نقش میانجی گر هوش و دانش است.      روش: پژوهش حاضر یک طرح توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه شامل ۳۰۰ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان کرج است که به روش تصادفی – طبقه ای انتخاب شدند. چگونگی برازش مدل با داده های گردآوری شده، به کمک روش تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار AMOS ۲۴.۰ و برآورد بیشینه احتمال (ML) مورد بررسی قرار گرفت.      یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که ضریب مسیر بین عامل گشودگی شخصیت و خلاقیت با میانجی گری هوش مثبت و در سطح۰/۰۱ معنادار است. اگرچه ضریب مسیر بین عامل وظیفه شناسی شخصیت و خلاقیت با میانجی گری هوش در سطح ۰/۰۵ معنادار نبود . با وجود این ضریب مسیر غیر مستقیم مزبور در سطح ۰۷/۰ معنادار است. بر این اساس مشخص شد که هوش به صورت مثبت و معنادار رابطه بین صفات شخصیت گشودگی و با کمی اغماض، وظیفه شناسی با خلاقیت را میانجی گری می کند. که ضریب مسیر غیر مستقیم بین عامل گشودگی شخصیت و خلاقیت از یک سو و ضریب مسیر غیرمستقیم بین عامل وظیفه شناسی شخصیت و خلاقیت از سوی دیگر مثبت و در سطح۰/۰۱ معنادار است. این موضوع بیانگر آن است که دو متغیر هوش و دانش رابطه بین دو عامل گشودگی و وظیفه شناسی با خلاقیت را میانجی گری می کند.      نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که صفات شخصیت هم به صورت مستقیم و هم با میانجی گری متغیرهای دانش و هوش، خلاقیت را پیش بینی می کند.

خلاقیت, صفات شخصیت, هوش, دانش