حسین محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد مرادی شهر بابک - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
مصطفی صادقی - استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

دی آسیل گلیسرول آسیل ترانسفراز (DGAT۱) از جمله ژن­های کاندیدا برای بهبود خصوصیات لاشه در دام­های پرواری می­باشد. فرآورده این ژن کد کننده، یک آنزیم میکروزومی است که مرحله نهائی سنتز تری گلیسریدها، یعنی تبدیل دی آسیل گلیسرول به تری آسیل گلیسرول را تسریع می­نماید. هدف از این تحقیق، مطالعه ناحیه (­T۴۸۷C) در اگزون ۱۷ ژن فوق و بررسی چند شکلی آن با صفات لاشه در دو نژاد لری بختیاری و زل بود. برای این منظور طی ۳۵ دوره به طور تصادفی از دام­های کشتاری رکوردگیری انجام شد. استخراج DNA به روش بهینه یافته استخراج نمکی از تعداد ۱۵۲ نمونه گوسفند لری بختیاری و ۱۵۷ نمونه گوسفند زل بدست آمد، واکنش زنجیره­ای پلیمراز برای تکثیر ۳۰۹ جفت بازی از اگزون ۱۷ ژن DGAT۱ با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی انجام گرفت. ژنوتیپ­ها به روش PCR-RFLP­و به طور مستقیم از روی ژل آگارز بدست آمد. در گوسفندان لری بختیاری دو آلل T و C به ترتیب با فراوانی ۷۴۶/۰ ­و­ ۲۵۴/۰ مشاهده گردید. در جمعیت گوسفندان زل نیز دو T و C به ترتیب با فراوانی ۸۱/۰ و ۱۹/۰ مشاهده شد. نتایج آنالیز آماری نشان داد چند شکلی در ناحیه­ای ­از اگزون ۱۷ این ژن ارتباط معنی ­داری با صفات وزن و بازده لاشه دارد (۰۵/۰­P<). بطوریکه ژنوتیپ­های CC به طور معنی­ داری وزن لاشه و بازده لاشه گرم سنگین­تری نسبت به ژنوتیپ­های TT داشتند (۰۵/۰­P<). از چند شکلی مشاهده شده می­توان در برنامه­های اصلاح نژادی برای بهبود صفات بازده لاشه و وزن لاشه از طریق انتخاب به نفع ژنوتیپ­های برتر استفاده نمود.

ژن DGAT۱, چند شکلی, گوسفند, وزن لاشه, بازده لاشه