سیدرضا مصطفی نژاد - Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO),Sari,Iran.
محمد رضا پورمجیدیان - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
کامبیز اسپهبدی - Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO),Sari,Iran.
علی اقتصادی - Forests and Rangelands Research Department ,Research institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran,Iran

فشردگی خاک جنگل در اثر به ­کارگیری ماشین ­آلات چوب­ کشی و قدرت و وزن بالای آنها بوده و سبب تغییرات در خصوصیات فیزیکی خاک می­ شود. کاهش رویش درخت در اغلب بررسی­ های انجام شده از بیشترین آثار منفی تردد ماشین چوب­ کشی است. هدف این تحقیق بررسی اثرات تعداد تردد اسکیدر در جهت­ های مختلف چوب­ کشی (چوب­ کشی رو به بالا و چوب­ کشی رو به پایین) بر فشردگی خاک و ­استقرار نهال­ های جنگلی انجام گرفت، که با  استفاده از اسکیدر چرخ لاستیکی تیمبرجک C۴۵۰ در دو پارسل­ ۹ و ۱۱ سری دهمیان، شرکت سهامی و بهره­برداری چوب فریم  اجراء گردید. تعداد تردد در پنج سطح (صفر بار (شاهد) ۱ تا ۵، ۶ تا ۱۰، ۱۱ تا۱۵ و بیش از ۱۵ بار تردد) و جهت ­های چوب­ کشی در دو سطح (چوب­ کشی به بالا و چوب ­کشی به پایین) اندازه­ گیری شدند. بعد از عملیات چوب ­کشی، در داخل مسیر قطعات نمونه مربع ­شکل به مساحت ۹ مترمربع پیاده گردید. وزن مخصوص ظاهری خاک،­ تراکم و حجم ریشه نهال نیز دراین قطعات­ در محل شاهد و رد چرخ اسکیدر بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش وزن مخصوص ظاهری درترددهای اولیه (۱ تا۵ تردد) اتفاق افتاده است، افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک در اثرچوب ­کشی تا عمق ۳۰ سانتی­متری نیزقابل توجه است. فشردگی خاک در چوب­ کشی رو به بالا بیشتر (gr/cm۳ ۲۴/۱) از چوب ­کشی رو به پایین  gr/cm۳)۱۹/۱) است. جهت­ های چوب ­کشی رو به بالا و رو به پایین دامنه روی تراکم نهال ­ها تاثیری نداشت. تعداد تردد بیش از ۱۰ بار در هر دو جهت چوب ­کشی (به بالا وپایین) باعث کاهش تعداد و رشد نهال گردید. تعداد تردد مجاز در چوب ­کشی رو به بالا ۸-۷ بار و در چوب ­کشی رو به پایین ۱۲-۱۱ بار تعیین گردید.  

Seedling Establishment, Skidding Direction, Root Volume, Bulk Density, استقرار نهال, جهت چوب کشی, حجم ریشه, وزن مخصوص