صالح سخاوت - Tarbiat Modares University
امید اسماعیل زاده - Tarbiat Modares University
حامد اسدی - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

در تحقیق حاضر،  پوشش­گیاهی روزمینی و بانک ­بذرخاک سه رویشگاه جلگه­ای و پایین­بند هیرکانی شامل (هلومسر، انجیلی­سرا و ذخیرگاه شمشاد سی­سنگان) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه­برداری از ترکیب­گیاهی روزمینی در خردادماه بر اساس اطلاعات تعداد ۶۸ قطعه­نمونه ۴۰۰ متر­مربعی و مطالعه بانک بذرخاک با استفاده از روش کشت گلخانه­ای انجام شد. نتایج نشان­ داد که در بخش پوشش­گیاهی روزمینی، تعداد ۶۶ گونه، ۵۹ جنس و ۳۸ تیره گیاهی و در بخش بانک بذرخاک، تعداد ۹۳ گونه گیاهی متعلق به ۸۲ جنس و ۴۸ تیره گیاهی حضور دارد. تیره­های Lamiaceae، Poaceae و Rosaceae  هر کدام با ۵ گونه (۶/۷ درصد)  در بخش روزمینی و در بخش بانک بذرخاک تیره­ Asteraceae  با ۱۲ گونه (۹/۱۲درصد)، Lamiaceae  با ۶ گونه (۵/۶ درصد)، Cyperaceae، Fabaceae و Poaceae  هر کدام با ۵ گونه (۴/۵ درصد) به عنوان مهم­ترین تیره­های گیاهی محسوب می­شوند. نتایج همچنین نشان داد که در بخش پوشش­گیاهی روزمینی فانروفیت­ها با  ۹/۳۷ درصد (۲۵ گونه) و عناصر اروپا- سیبری با ۴/۴۲ درصد (۲۸ گونه) و در بخش بانک ­بذرخاک همی­کریپتوفیت­ها با ۳/۳۲ درصد (۳۰ گونه) و عناصر چند ناحیه­ای با ۲۸ درصد (۲۶ گونه) به عنوان مهم­ترین گروه­های ساختاری طیف­زیستی و کورولوژی این سه منطقه محسوب می­شوند. از مجموع تعداد­ کل ۱۱۸ گونه­گیاهی منطقه، فقط ۴۱ گونه به صورت مشترک در دو بخش حضور یافته است که این موضوع نه­تنها شباهت کم ترکیب گیاهی بانک ­بذرخاک با پوشش­گیاهی روزمینی متناظر در بوم­نظام­های جنگلی معتدله را تایید می­کند بلکه اهمیت مطالعه بانک ­بذرخاک در معرفی دقیق­تر ظرفیت تنوع­زیستی­گیاهی منطقه را نیز نشان می­دهد. همچنین نتایج نشان داد که بذور شب­خسب با متوسط تراکم ۲۷۰ بذر در مترمربع در ۶۱ درصد از نمونه­های بانک بذرخاک حضور می­یابد که این مساله نقش بانک ­بذرخاک شب­خسب  به­عنوان یک منبع قابل اتکا برای احیای طبیعی آن در جنگل­های هیرکانی را دلالت می­کند.

Above-ground vegetation, Albizia julibrissin, Chorotype, Durazz, Life form, Soil seed bank, پوشش گیاهی روزمینی, بانک بذرخاک, شکل زیستی, کوروتیپ, شب خسب